Δημήτρης Βαρβαρήγος
«Τα όμορφα πράγματα συμβαίνουν αθόρυβα»
Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Μπουζίκα
«Τα καλύτερα δεν έρχονται μόνα τους,
εμείς τα φέρνουμε και είναι τα πιο σημαντικά
που συμβαίνουν στη ζωή μας»
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος είναι άρρηκτα δεμένος με το γράψιμο λογοτεχνικών έργων. Μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και παιδικά. Αφορμή για τη συνέντευξη έδωσαν τα τρία τελευταία βιβλία του που εκδόθηκαν μέσα σε δύο χρόνια. «Πίστη και Περηφάνια». «Υπατία», από τις εκδόσεις 24 γράμματα και το βιβλίο «Παράτα με», από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.
-Ποιος είναι ο Δημήτρης Βαρβαρήγος;
Ωχ, αρχίζουμε με τα δύσκολα. Συνήθως αυτό το απαντούν οι άλλοι. Αυτοί είναι ο καθρέφτης μας. Αλλά απ’ όσες συμπεριφορές εισπράττω από τους ανθρώπους, μάλλον πρέπει σε μεγάλο βαθμό να είμαι σωστός· κι αυτό προσπαθώ να είμαι, ευγενής, αντικειμενικός και ισότιμος με όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους. Απεχθάνομαι τον υποκριτή, τον σνόμπ και τον εγωπαθή. Οπότε, όποιος ψάξει στα αντίθετα, πιθανόν να με συναντήσει.
-Τι αγαπάει πολύ και τι μισεί;
Αγαπώ την ανθρώπινη καλοσύνη, την ανταπόδοση συναισθημάτων. Ξέρεις, δεν χρειάζονται πολλά για να γεμίζεις ευτυχία. Ένα χαμόγελο -ως γλυκιά κι αθώα παρενόχληση-, έχει τη δύναμη φέρει να φέρει τα πάνω κάτω μέσα μας. Μισώ τις απαιτήσεις κάποιων ανθρώπων που νομίζουν ότι ανήκουν σε ανώτερη κάστα και όλοι τους χρωστάνε.
-Τι είναι αυτό που σε ώθησε να γράφεις;
Η πρώτη παιδεία από την οικογένεια μου. Τα χρόνια που μεγάλωνα ήταν φτωχικά αλλά πάντα υπήρχαν βιβλία στο σπίτι. Υπήρξαν για εμένα το ξεκίνημα μιας άρρηκτα δεμένης σχέσης μαζί τους και ιδού το αποτέλεσμα.
-Πως ένιωθες στο ξεκίνημα αυτής της πορείας;
Τα όμορφα πράγματα συμβαίνουν αθόρυβα, ξεκινούν δίχως ενσυναίσθηση, απλά οδηγούνται από το ένστικτο κι αυτό συνήθως δεν λαθεύει. Και δεν λάθεψε ευτυχώς και νιώθω ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που μου χαρίζει η λογοτεχνία. Το σπουδαίο μοίρασμα πνεύματος και ψυχής. Η ταύτιση με τους ανθρώπους σε ένα υπέροχο κι ατελείωτο ταξίδι. Ένα υπέροχο ταξίδι που κρατάει χρόνια.
-Υπήρξε κάποιος άνθρωπος που σε επηρέασε θετικά ή σε βοήθησε στον δρόμο αυτό;
Τα καλύτερα δεν έρχονται μόνα τους, εμείς τα φέρνουμε και είναι τα πιο σημαντικά που συμβαίνουν στη ζωή μας. Η αγάπη μου για τη λογοτεχνία και η επιμονή μου να καταφέρω αυτό που βαθιά επιθυμούσα. Να γράφω βιβλία και θεατρικά έργα.
-Η έμπνευση σου από πού πηγάζει; Όταν δεν έχεις έμπνευση τι σημαίνει αυτό για εσένα;
Η έμπνευση είναι σαν την αστραπή, μοιάζει σαν να σου χαρίζεται μια αλήθεια πέρα από τη συνείδηση. Μετά αρχίζει ο μόχθος της δημιουργίας. Όταν δεν έχω έμπνευση, νιώθω ανησυχία και νευρικότητα.
-Έχει συμβεί ποτέ να έχεις ξεκινήσει ένα έργο και να μην προχωράει; Το παρατάς ή όχι;
Πολύ συχνά έχουν συμβεί και τα δύο. Το γράψιμο είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία και χρειάζεται γνώση γι’ αυτό που δημιουργείς· αν αξίζει τον κόπο να βγει προς τα έξω και δεν θα κοροϊδέψεις τους αναγνώστες σου με προχειρότητες. Είναι πάντα ένα στοίχημα για εμένα και πιστεύω για τον κάθε συγγραφέα.
-Πως νιώθεις την στιγμή που γράφεις; Πως συνδέεσαι με τους ήρωες/χαρακτήρες;
Απόλαυση με μία λέξη· σαν να τρώω σοκολάτα. Αγαστή σχέση έχω με τους ήρωες μου, σε κάθε βιβλίο. Ζω μαγικές στιγμές να ζωντανεύω μορφές και χαρακτήρες σε μια λευκή σελίδα, να τους δίνω οντότητα στην επίφαση μιας πραγματικότητας που τους κάνει αυτόνομους να οδηγούν μόνοι τους την ιστορία.
-Αν γινόσουν ένας ήρωας μιας ταινίας ή ενός βιβλίου, πως θα ήθελες να ζήσεις; Τι ρόλο θα διάλεγες;
Μου αρέσει να δουλεύω στα παρασκήνια. Δεν θα μπορούσα να παίξω κάποιον ρόλο γιατί δεν απομνημονεύει το μυαλό μου τα κείμενα. Όσο για το δεύτερο ερώτημα: Αυτό που είμαι τώρα. Να γράφω.
-Ποιος είναι ο αγαπημένος σου συγγραφέας; Τι ιστορίες σου αρέσει να διαβάζεις;
Πολλοί συγγραφείς και αμέτρητα καλά βιβλία υπάρχουν. Έλληνες και ξένοι. Μία παρένθεση εδώ. Έχουμε πολύ σπουδαίους Έλληνες συγγραφείς που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τους ξένους. Διαβάζω τα πάντα.
-Τι επάγγελμα θα έκανες αν δεν ήσουν συγγραφέας;
Αυτό που απάντησα προηγούμενα, το να μου αρέσει να δουλεύω στα παρασκήνια, τι άλλο θα μπορούσε να εννοεί; Σκηνοθέτης.
-Τι σου λείπει περισσότερο αυτήν την εποχή που ζούμε;
Η απώλεια της εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων. Η καλή συμπεριφορά που πλέον σπανίζει. Αντί να νιώθουμε αδελφοσύνη, γινόμαστε όλο και πιο επιφυλακτικοί. Για ποιο λόγο;
-Ποιο θα είναι το επόμενο σου έργο; Υπάρχει κάτι στο μυαλό σου;
Είναι σαν να ρωτάς τον διψασμένο αν διψάει. Δεν σταματάω ποτέ και πάντα στο μυαλό μου υπάρχει κάτι που ζητάει το φως. Αυτή την περίοδο γράφω ιστορικές βιογραφίες αρχαίων φιλοσόφων, για παιδιά και όχι μόνο.
Το πρόβλημα μου πλέον είναι ο χρόνος, δεν μου φτάνει.
Ωχ, αρχίζουμε με τα δύσκολα. Συνήθως αυτό το απαντούν οι άλλοι. Αυτοί είναι ο καθρέφτης μας. Αλλά απ’ όσες συμπεριφορές εισπράττω από τους ανθρώπους, μάλλον πρέπει σε μεγάλο βαθμό να είμαι σωστός· κι αυτό προσπαθώ να είμαι, ευγενής, αντικειμενικός και ισότιμος με όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους. Απεχθάνομαι τον υποκριτή, τον σνόμπ και τον εγωπαθή. Οπότε, όποιος ψάξει στα αντίθετα, πιθανόν να με συναντήσει.
-Τι αγαπάει πολύ και τι μισεί;
Αγαπώ την ανθρώπινη καλοσύνη, την ανταπόδοση συναισθημάτων. Ξέρεις, δεν χρειάζονται πολλά για να γεμίζεις ευτυχία. Ένα χαμόγελο -ως γλυκιά κι αθώα παρενόχληση-, έχει τη δύναμη φέρει να φέρει τα πάνω κάτω μέσα μας. Μισώ τις απαιτήσεις κάποιων ανθρώπων που νομίζουν ότι ανήκουν σε ανώτερη κάστα και όλοι τους χρωστάνε.
-Τι είναι αυτό που σε ώθησε να γράφεις;
Η πρώτη παιδεία από την οικογένεια μου. Τα χρόνια που μεγάλωνα ήταν φτωχικά αλλά πάντα υπήρχαν βιβλία στο σπίτι. Υπήρξαν για εμένα το ξεκίνημα μιας άρρηκτα δεμένης σχέσης μαζί τους και ιδού το αποτέλεσμα.
-Πως ένιωθες στο ξεκίνημα αυτής της πορείας;
Τα όμορφα πράγματα συμβαίνουν αθόρυβα, ξεκινούν δίχως ενσυναίσθηση, απλά οδηγούνται από το ένστικτο κι αυτό συνήθως δεν λαθεύει. Και δεν λάθεψε ευτυχώς και νιώθω ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που μου χαρίζει η λογοτεχνία. Το σπουδαίο μοίρασμα πνεύματος και ψυχής. Η ταύτιση με τους ανθρώπους σε ένα υπέροχο κι ατελείωτο ταξίδι. Ένα υπέροχο ταξίδι που κρατάει χρόνια.
-Υπήρξε κάποιος άνθρωπος που σε επηρέασε θετικά ή σε βοήθησε στον δρόμο αυτό;
Τα καλύτερα δεν έρχονται μόνα τους, εμείς τα φέρνουμε και είναι τα πιο σημαντικά που συμβαίνουν στη ζωή μας. Η αγάπη μου για τη λογοτεχνία και η επιμονή μου να καταφέρω αυτό που βαθιά επιθυμούσα. Να γράφω βιβλία και θεατρικά έργα.
-Η έμπνευση σου από πού πηγάζει; Όταν δεν έχεις έμπνευση τι σημαίνει αυτό για εσένα;
Η έμπνευση είναι σαν την αστραπή, μοιάζει σαν να σου χαρίζεται μια αλήθεια πέρα από τη συνείδηση. Μετά αρχίζει ο μόχθος της δημιουργίας. Όταν δεν έχω έμπνευση, νιώθω ανησυχία και νευρικότητα.
-Έχει συμβεί ποτέ να έχεις ξεκινήσει ένα έργο και να μην προχωράει; Το παρατάς ή όχι;
Πολύ συχνά έχουν συμβεί και τα δύο. Το γράψιμο είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία και χρειάζεται γνώση γι’ αυτό που δημιουργείς· αν αξίζει τον κόπο να βγει προς τα έξω και δεν θα κοροϊδέψεις τους αναγνώστες σου με προχειρότητες. Είναι πάντα ένα στοίχημα για εμένα και πιστεύω για τον κάθε συγγραφέα.
-Πως νιώθεις την στιγμή που γράφεις; Πως συνδέεσαι με τους ήρωες/χαρακτήρες;
Απόλαυση με μία λέξη· σαν να τρώω σοκολάτα. Αγαστή σχέση έχω με τους ήρωες μου, σε κάθε βιβλίο. Ζω μαγικές στιγμές να ζωντανεύω μορφές και χαρακτήρες σε μια λευκή σελίδα, να τους δίνω οντότητα στην επίφαση μιας πραγματικότητας που τους κάνει αυτόνομους να οδηγούν μόνοι τους την ιστορία.
«Η έμπνευση είναι σαν την αστραπή,
μοιάζει σαν να σου χαρίζεται μια αλήθεια
πέρα από τη συνείδηση»
Μου αρέσει να δουλεύω στα παρασκήνια. Δεν θα μπορούσα να παίξω κάποιον ρόλο γιατί δεν απομνημονεύει το μυαλό μου τα κείμενα. Όσο για το δεύτερο ερώτημα: Αυτό που είμαι τώρα. Να γράφω.
-Ποιος είναι ο αγαπημένος σου συγγραφέας; Τι ιστορίες σου αρέσει να διαβάζεις;
Πολλοί συγγραφείς και αμέτρητα καλά βιβλία υπάρχουν. Έλληνες και ξένοι. Μία παρένθεση εδώ. Έχουμε πολύ σπουδαίους Έλληνες συγγραφείς που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τους ξένους. Διαβάζω τα πάντα.
-Τι επάγγελμα θα έκανες αν δεν ήσουν συγγραφέας;
Αυτό που απάντησα προηγούμενα, το να μου αρέσει να δουλεύω στα παρασκήνια, τι άλλο θα μπορούσε να εννοεί; Σκηνοθέτης.
-Τι σου λείπει περισσότερο αυτήν την εποχή που ζούμε;
Η απώλεια της εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων. Η καλή συμπεριφορά που πλέον σπανίζει. Αντί να νιώθουμε αδελφοσύνη, γινόμαστε όλο και πιο επιφυλακτικοί. Για ποιο λόγο;
-Ποιο θα είναι το επόμενο σου έργο; Υπάρχει κάτι στο μυαλό σου;
Είναι σαν να ρωτάς τον διψασμένο αν διψάει. Δεν σταματάω ποτέ και πάντα στο μυαλό μου υπάρχει κάτι που ζητάει το φως. Αυτή την περίοδο γράφω ιστορικές βιογραφίες αρχαίων φιλοσόφων, για παιδιά και όχι μόνο.
Το πρόβλημα μου πλέον είναι ο χρόνος, δεν μου φτάνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου