Με ιδιαίτερη χαρά και τιμή, οι Βιβλιοαναφορές φιλοξενούν, μέσω της ακόλουθης συνέντευξης του αγαπημένου λογοτέχνη Δημήτρη Βαρβαρήγου! Η συζήτηση μας γίνεται επ’ αφορμή της κυκλοφορίας από τις εκδόσεις 24 γράμματα του νέου του μυθιστορήματος «Πίστη και Περηφάνια».
Ευχαριστώ θερμά τον συγγραφέα που παρά τις υποχρεώσεις του διέθεσε τον απαιτούμενο χρόνο ώστε να απαντηθεί το ερωτηματολόγιο μου. Όπως προανέφερα είναι χαρά και τιμή η παραχώρηση αυτής της συνέντευξης καθώς θαυμάζω την πένα και το έργο του συγγραφέα! Γι’ αυτό και λίγο πριν σας παροτρύνω να διαβάσετε τη συνέντευξη, θα σας παρακινήσω να αναζητήσετε και να διαβάσετε, όσοι δεν το έχετε ήδη κάνει, κάποια από τα βιβλία του!
Διαβάστε όμως και
τη συζήτησή μας! Θα έρθετε πιο κοντά στο έργο και την προσωπικότητα του Δημήτρη
Βαρβαρήγου.
1. Στις αρχές του χρόνου το νέο σας πόνημα, το
«Πίστη και Περηφάνια», απέκτησε μια θέση στις προθήκες των βιβλιοπωλείων! Αφού
σας ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο, θα σας ζητήσω να μας το παρουσιάσετε με τον
δικό σας μοναδικό τρόπο.
Είναι ένα κοινωνικό-ιστορικό μυθιστόρημα έμπλεο συναισθημάτων. Αναφέρεται σε προσωπικά βιώματα των ηρώων, ότι έλεγαν ή έπρατταν ήταν μέσα από τη ζωή και τα γεγονότα που ζούσαν. Είναι ένα συναισθηματικό μυθιστόρημα με φαινομενικά ταπεινές σχέσεις που όμως κρύβουν μέσα τους την αληθινή έννοια της πίστης αγγίζοντας τα κορυφαία μεγέθη της αληθινής ζωής. Ένα έργο εποχής ανατρεπτικό όπως προβάλλεται από την ίδια τη ζωή.
2. Ποιο ήταν το πρώτο ερέθισμα που έπλασε στο μυαλό σας την υπόθεση του
νέου σας βιβλίου;
Μα φυσικά
οι άνθρωποι που ζήσανε εκείνη την συγκεκριμένη εποχή που αναφέρεται το βιβλίο. Η
ιστορία είναι βασισμένη σε αληθινούς χαρακτήρες -κάποιους από αυτούς μάλιστα
τους γνώρισα. Αλλά και τα γεγονότα ήταν πολλά και δύσκολα εκείνη την ταραγμένη
εποχή του μεσοπολέμου ως τον εμφύλιο που αναφέρεται το βιβλίο, εξασφαλίζουν το
ενδιαφέρον, τονώνουν την αγωνία για την τύχη των ηρώων, τις επιδιώξεις και τις
προσδοκίες τους.
3. Η οικογενειακή σάγκα που φιλοξενείται στις σελίδες του βιβλίου σας βασίζεται, όπως μας πληροφορείτε στην αρχή του κειμένου, σε πραγματικά γεγονότα. Αλήθεια η ζωή ξεπερνά τη φαντασία;
Η ζωή
προηγείται των πάντων. Όλα έχουν προϋπάρξει στη ζωή για να τα γνωρίζουμε εμείς
και να μπορούμε να τα σκεφτούμε και να τα αναπαράγουμε. Πως θα γνωρίζαμε
λεπτομέρειες από γεγονότα, ποια συναισθήματα εγείρονται σε κάθε γλυκό ή άσχημο
συμβάν; Η φαντασία είναι ένα καλό εργαλείο για τον δημιουργό, αλλά η γνώση, η
εμπειρία που απορρέει από τη ζωή είναι ζωτικής σημασίας για την Τέχνη.
4. Διαβάζοντας ένα βιβλίο ψάχνω πάντα κάτω από
τις λέξεις τα μηνύματα που ίσως θέλει ο συγγραφέας να μεταφέρει στους
αναγνώστες του. Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας ένα μήνυμα που οι ήρωές
σας, θέλουν οπωσδήποτε εμείς οι
αναγνώστες να το ''παραλάβουμε'';
Ευγνωμοσύνη.
Για εμένα η λέξη που αν την ενστερνίζονταν οι άνθρωποι, ο κόσμος μας θα ήτανε
καλύτερος. Τίποτα στη ζωή μας δεν είναι δεδομένο. Τα πάντα αλλάζουν σε κάθε
στιγμή. Αλλά η ζωή είναι όμορφη και γαλαντόμα, μάς χαρίζει απλόχερα τα καλά της
παρ’ όλες τις δυσκολίες της. Γιατί δίχως αυτές -τις δοκιμασίες- δεν θα
αποκτούσαμε εμπειρίες για να μεστώνουν οι χαρακτήρες μας και μέσα από τις
αλήθειες της να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Οι ήρωες του βιβλίου πέρασαν από
σαράντα κύματα -κι όμως κατάφεραν να κρατηθούν ζωντανοί, γιατί ο εσωτερικός
τους κόσμος ήταν γεμάτος αγάπη και με αυτή την αγάπη, κρατήθηκαν νηφάλιοι,
πιστοί και περήφανοι.
5. Κοιτώντας το υπέροχο εξώφυλλο του βιβλίου
αναρωτήθηκα πολλές φορές αν η Ζωή-Μαρία, η κεντρική ηρωίδα, έμοιαζε με το
κορίτσι του εξωφύλλου; Αν τα μάτια της με την αθωότητά τους αιχμαλώτιζαν και
άγγιζαν την ψυχή όποιου τα συναντούσε, όπως και το κορίτσι του εξωφύλλου;
Όταν είδα το εξώφυλλο ανάμεσα σε πολλά άλλα, κάτι με μαγνήτισε κι έμεινα να το κοιτάζω· σαν να είχε προϋπάρξει η φυσιογνωμία της κοπέλας στη ζωή μου. Το μυαλό μου έτρεξε στο παρελθόν, σε εκείνη την εποχή με τα σπουδαία μεγέθη της αλήθειας και την γεμάτη μυρωδιές περασμένων, όμορφων ημερών και τρυφερών ερώτων, ζωντανεύοντας εικόνες μιας ρομαντικής εποχής. Αυτή η σεπτή αθωότητα στο βλέμμα της με μαγνήτισε.
6. Έχοντας διαβάσει
το βιβλίο σας, πολλές σκηνές έγιναν για εμένα βίωμα, κατά τη διάρκεια της
ανάγνωσης. Η ανέχεια της κατεχόμενης Αθήνας και όλα όσα οι ήρωες βίωσαν
μεταφέρθηκαν από την πένα σας με ρεαλισμό και έγιναν κτήμα μου. Τι έχει
προηγηθεί ώστε να αποτυπωθεί έντεχνα στο χαρτί, όχι απλώς το ιστορικό γεγονός,
αλλά μια ολόκληρη εποχή γεμάτη ήθη, νοοτροπίες και ατμόσφαιρα; Πώς το
κατορθώνετε;
Είναι καλό
να μου λες εσύ, Δήμητρα, η έμπειρη αναγνώστρια, ότι κάποιες περιγραφές από την
ιστορία σού έγιναν κτήμα. Ξέρεις… αφηγήσεις ακούμε και τις αφομοιώνουμε, αλλά
την ώρα της γραφής, μπαίνω σε έναν άλλο άγνωστο και μαγικό κόσμο. Γράφονται
πράγματα που οδηγούνται από μόνα τους, έξω από την δική μου νοητική υπόσταση.
Σαν να είμαι το μέσον που θα τα βοηθήσει να καταγραφούν, με τον τρόπο που
εκείνα θέλουν. Ακούγεται περίεργο, όμως αυτό είναι η απόλυτη μαγεία της
συγγραφής και είμαι ευτυχής που μου δόθηκε η χάρις να ανταπεξέρχομαι.
7. Τι δίνει, κατά την γνώμη σας, Πίστη στον
άνθρωπο; Και τι μπορεί να κλονίσει την Περηφάνια του;
Η
Αγάπη, όπου κι αν είναι ανταποκρίσημη, σε άνθρωπο, σε ιδανικό ή σε ιδέα, συμβαίνει
γιατί υπάρχει ως συστατικό της, το μεγαλείο της πίστης. Έτσι δύσκολα κλονίζεται
η περηφάνια σε αυτόν που κατέχει μια πίστη.
8. Πότε ήρθε η συγγραφή στην ζωή του Δημήτρη
Βαρβαρήγου; Και, αλήθεια, γιατί γράφει;
Είναι
νομίζω έμφυτο χάρισμα, όπως σε κάθε άνθρωπο κάτι χαρίζεται, εμένα έλαχε η
ασχολία μου με τα γράμματα. Κι όπως επανειλημμένα έχω πει, μεγάλωνα κι
ένιωθα να με τραβάει κοντά της η τέχνη του λόγου. Κι ως είθισται, τα όμορφα
πράγματα να συμβαίνουν αθόρυβα, αφοσιώθηκα στη λογοτεχνία, γράφοντας
μυθιστορήματα - θεατρικά έργα & ποιήματα. Η γραφή είναι τρόπος να ζω…
τρόπος να υπάρχω. Είναι ψυχική υπόθεση. Στάση ζωής. Τόπος δύναμης και
προσωπικής ελευθερίας.
9.
Εσείς κατευθύνετε τους ήρωες ή οι ήρωες
σας από ένα σημείο και μετά αυτομολούν και κατευθύνουν το χέρι σας κατά την
διάρκεια της συγγραφής;
Εντυπωνόμαστε
ένα έργο, όχι τόσο για το στόρυ του όσο για τους χαρακτήρες του που δρουν σε
αυτό. Οι καλά δομημένοι ήρωες με κάθε επίφαση πραγματικότητας, -αυτό που λέμε
άνθρωποι της διπλανής πόρτας- αποκτούν προσωπικότητα και συχνά με έχουν
οδηγήσει στις δικές τους απόψεις και πράξεις. Είναι συγκλονιστικό να ζωντανεύει
ένας χαρακτήρας μέσα στη σελίδα και να οδηγεί την ιστορία εκεί που θέλει. Και
το ωραίο είναι που ακολουθώ γεμάτος περιέργεια για το τι θα κάνει μέχρι το
τέλος, γιατί τελικά δική του είναι η ζωή και την κάνει ότι θέλει.
10.
Αλήθεια, οι ήρωες όλων αυτών των
μυθιστορημάτων σας, με τους χαρακτήρες και την ιστορία τους, πού πάνε μετά το
τέλος της συγγραφής; Υπάρχουν σε ένα μέρος του μυαλού σας και ζουν ή
‘’εγκλωβίζονται’’ στο χαρτί αφήνοντάς τους εκεί και μόνο εκεί για πάντα;
Οι
ήρωες είναι σαν τα παιδιά που έχει ένας πατέρας. Τα γεννάει, τα μεγαλώνει, τα
σπουδάσει. Τους δίνει τα εφόδια να τραβήξουν το δικό τους δρόμο. Το ίδιο
συμβαίνει και με τους ήρωες δημιουργούνται από τον συγγραφέα, τους δίνει
οντότητα μέχρι να δράσουν μόνοι τους και συχνά να οδηγήσουν εκείνοι τον μύθος
τους. Κανείς δεν ανήκει σε κανέναν. Νόμος της ζωής. Η ευτυχία και η κατάρα του
δημιουργού είναι να μην του ανήκει το έργο του, αλλά στους αναγνώστες του. Ωστόσο,
όλους τους ήρωες και τις ηρωίδες μου, τους έχω βαθιά φυλαγμένους μέσα μου.
11. Για σας ποια στοιχεία σε ένα βιβλίο σας
κάνουν να το χαρακτηρίσετε τελικά ως Λογοτεχνία;
Κάθε
τέχνη έχει την τεχνική της. Έτσι και η λογοτεχνία έχει τους δικούς της κανόνες.
Προσωπικά διαβάζω ένα πεζό κείμενο όταν έχει στρωτή ροή με αρχή μέση και τέλος.
Όταν τα κεφάλαια συνδέονται χωροχρονικά με τα γεγονότα και τα πρόσωπα. Και
φυσικά όταν οι χαρακτήρες είναι ζωντανοί, έτοιμοι να σε παρασύρουν στο ταξίδι
τους. Διαφορετικά σε ένα έργο 300 ή 500 σελίδων αν δεν βασιστεί σε κανόνες και
είναι η γραφή χύμα, θα χαθεί ο αναγνώστης. Γι’ αυτό αρκετά βιβλία κάνουν κοιλιά
με περιττές αφηγήσεις.
12. Ο αγαπημένος σας σύγχρονος συγγραφέας; Και κλασσικός;
Πολλοί
είναι, κανέναν δεν ξεχωρίζω. Ο κάθε συγγραφέας κάτι έχει να πει, κάτι να
μοιραστεί. Και στο πιο απλό βιβλίο θα βρεθεί μια ιδέα, μια διαφορετική σκέψη ή
κάποιες λέξεις πιθανόν άγνωστες. Το διάβασμα πάντα είναι ωφέλιμο.
13. Προτείνετε μας ένα βιβλίο.
Κανένα
συγκεκριμένο, γιατί υπάρχουν πολλά καλά βιβλία κλασικών και σύγχρονων
συγγραφέων που γεμίζουν την ψυχή σου όταν τα διαβάζεις. Το θέμα δεν είναι τι θα
προτείνω εγώ ή ο κάθε συγγραφέας, αλλά να καταλάβει ο κόσμος ότι το διάβασμα
είναι τέρψη του νου και της ψυχής. Και μαζί με τα γλυκά σε μια γιορτή να
προσφέρουν κι ένα βιβλίο.
14.
Καταπιάνεστε αυτό το διάστημα με τη
συγγραφή νέου βιβλίου; Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο για αυτό;
Πάντα
γράφω. Ποτέ δεν σταματάω. Η συγγραφή είναι ο τρόπος μου να ζω. Γι’ αυτό δεν
μιλάω πολύ κι ότι έχω να πω τα λέω στα γραφτά μου. Αυτή την εποχή μόλις
τελείωσα ένα θεατρικό για την σχέση της Κοτοπούλη με τον Ίωνα Δραγούμη και
βρίσκομαι σε επαφές με τον ηθοποιό και δάσκαλο, Γιάννη Μόρτζο.
Επίσης
γράφω το Carpe diem, ένα εγχειρίδιο αυτογνωσίας που βοηθά τον αναγνώστη μέσα
από μια άλλη οπτική ν’ ανακαλύψει τις κρυμμένες δυνάμεις της ψυχής του που θα
τον οδηγήσουν στο φως.
15. Κλείνοντας, και αφού σας ευχαριστήσω θερμά για τον χρόνο που διαθέσατε ώστε να απαντήσετε στο ερωτηματολόγιο μου, θα ήθελα να δώσετε ένα μήνυμα που να απευθύνεται σε όλους όσοι δεν διαβάζουν λογοτεχνία, προκειμένου αυτό το μήνυμα να συμβάλει στην προτροπή να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο του βιβλίου!
Με την ανάγνωση κάθε βιβλίου ζεις μια δεύτερη ζωή. Το κάθε βιβλίο έχει έναν ξεχωριστό κόσμο να προτείνει. Προσωπικά χάνομαι σε αυτούς τους κόσμους. Ταξιδεύω με το νου κι αυτό είναι το πιο σπουδαίο ταξίδι. Στο κάτω - κάτω αν τα μικρά παιδιά -στην πρώτη παιδεία που παίρνουν από την οικογένεια τους-, βλέπουν τους γονείς τους να διαβάζουν, είναι σίγουρο ότι και τα ίδια θα αγαπήσουν τα γράμματα.
