Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2023

Ιδανικό αόριστο
24 γράμματα εκδόσεις

Θερμές ευχαριστίες στον πολυγραφότατο λογοτέχνη Petros Tserkezis για τη συγκινητική δοτικότητα του να μεταφράση ποιήματα μου. 


ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΡΒΑΡΗΓΟΣ
Τέσσερα ποιήματα του αξιότιμου Έλληνα λογοτέχνη Δημήτρη Βαρβαρήγου, φίλου της Βορειοηπειρωτικής ποίησης, μεταφρασμένα από μένα στην αλβανική γλώσσα με την ευκαιρία της κυκλοφορίας της νέας του ποιητικής συλλογής «Ιδανικό αόριστο».
Εκτιμώ ιδιαίτερα το αξιόλογο έργο του στον πεζό και ποιητικό λόγο και του εύχομαι νέες επιτυχίες.
Katër poezi të shkrimtarit të nderuar grek Dimitris Varvarigos, mik i poezisë Vorio-Epiroto, të përkthyera prej meje në gjuhën shqipe me rastin e daljes në qarkullim të përmbledhjes së tij të re poetike “E përkryer dhe e pacaktuar”. Vlerësoj shumë veprën e tij të shquar në fushën e prozës dhe poezisë dhe i uroj suksese të mëtejshme.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΡΒΑΡΗΓΟΣ
DHIMITËR VARVARIGOS
Πράσινος τοίχος…
μια ξεχασμένη ανάσα έξω απ’ την πόρτα
στο άγνωστο πλέον σπίτι μπήκε
άνοιξε την ντουλάπα
σκόνη ξεχύθηκε ο φυλαγμένος χρόνος
το παλιό πάτωμα
έπαψε να τρίζει στο ανάλαφρο πάτημα
σιωπές φορέσανε τα πολύχρωμα φουστάνια
αισχρά τα παγωμένα λόγια
γδάρανε τον πράσινο τοίχο
παράξενα που γίνανε τα βράδια
μπλέχτηκαν στα μαλλιά να σβήσουνε μνήμες
ακόμη και οι προφυλάξεις δίχως αιδώ
φορέσανε σκοτάδια να σωπάσουν τα ονόματα
στα άσπρα σώματα
η ζάχαρη έσταζε κόκκους δηλητήριο στην κουζίνα
τι παράξενο
πόσο γρήγορα παλιώσανε όλα
σαν να μην υπήρξαν ζωές
Muri i gjelbër…
një frymë e harruar jashtë derës
hyri tashmë në shtëpinë e panjohur
hapi dollapin
pluhur u derdh koha e kyçur
dyshemeja e vjetër
pushoi së kërcituri nën hapat e lehtë
heshtjet veshën fustanet shumëngjyrëshe
fjalët e turpshme të ngrira
gërvishtën murin e gjelbër
sa të çuditshme u bënë mbrëmjet
u ngatërruar nëpër flokë për të shuar kujtimet
madje dhe masat paraprake pa ndjenjë turpi
veshën terrin për të harruar emrat
në trupat e bardhë
sheqeri pikonte kokrriza helmi në kuzhinë
sa e çuditshme
sa shpejt u vjetërua të gjitha
thua se nuk ekzistonin jetë
«Μαθήματα σκότους»
λυσσασμένες ισορροπίες
με ρόλους από νύχτες
να βρίσκουν πέρασμα
σε πόδια ανάμεσα σφιγμένα
εκεί που πάντα θα υπάρχει χώρος
για νέα πτώματα
κι όταν τελειώνει η νύχτα
όταν τελειώνει το σώμα
όταν τελειώνει ο λυγμός
όταν τελειώνει ο θρίαμβος
εκεί που κείτονται χαμένοι εαυτοί
να πλένεις τα χέρια σου
να πλένεις τα χέρια σου
να πλένεις τα χέρια σου
“Mësime terri”
ekuilibër i tërbuar
me role netësh
duke gjetur kalimin
mes këmbësh të shtrënguara
ku do të ketë gjithmonë vend
për kufoma të reja
dhe kur mbaron nata
kur trupi merr fund
kur mbarojnë ngashërimet
kur mbaron triumfi
atje ku shtrihet vetja e humbur
të lash duart
të lash duart
të lash duart

Νύχτα
Παράξενη θεότητα η νύχτα,
σκοτεινή
γεμάτη αρώματα από αλκοόλη,
όπιο, ανάσες,
λόγια και ψευδαισθήσεις.
Αμετανόητος ο Φάουστ
προκαλεί τη νεότητα,
ζηλεύει
χαιρέκακα γελάει
με τη φαντασία και τον έρωτα,
οι ρόλοι των θνητών κυρίαρχοι
σε σκοτεινά δωμάτια
και σε νωπά σεντόνια,
τον έρωτα και την αγάπη
παίζουν με τις συνειδήσεις.
Το γέλιο σαγήνη,
οι σκέψεις έμπυρες
επιλέγουν τη σιωπή
Natë
Hyjni e çuditshme nata,
e errët
plot aroma alkooli,
opium frymëmarrje
fjalë dhe iluzione.
Fausti i papenduar
sfidon rininë,
xhelozon
qesh me shpirtligësi
me imagjinatën dhe dashurinë,
rolet e të vdekshmëve sundojnë
në dhoma të errëta
dhe në çarçafë të lagësht,
erosin dhe dashurinë
luajnë me koshiencën.
E qeshura magjeps,
mendimet e sprovuara
zgjedhin heshtjen 

Μοναχικές ανάγκες
Σε μονοπάτια περπατούσες τη ζωή
Σε ξασπρισμένους αιώνες
Μοναχικά.
Σε κοιτούσε η μοίρα πίσω από σύννεφα
να κρατάς το αίμα σου στις χούφτες
αδιάφορη που λέκιαζες το λευκό σου φόρεμα,
κεντούσες με το νήμα της ζωής αστέρια
να κρέμονται σαν κρόσσια στ’ ανάκατα μαλλιά σου.
Απάτητα μονοπάτια τα ψελλίσματα σου
κανείς δεν κατάλαβε τι έψαχνες μέσα στους αναίτιους φόβους
ούτε σε πια υπομονή συνήθιζες να θάβεις αναμνήσεις
τα βήματα μετρούσες
σε πια έκπληξη θα σε βγάλουν αμίλητη
για να χαράξεις αμαρτίες στην άμμο.
Σε είδα την ώρα της μεγάλης μπόρας
να περπατάς μέσα στη βροχή.
Έλαμπαν τα μάτια σου μια πρόσκαιρη στοργή
κι έπειτα αντήχησαν γέλια και φωνές
Να η τρελή που μιλάει στο φεγγάρι
κι έβαφες τα χείλια σου
στο χρώμα μιας οξυδέρκειας
ήταν η στιγμή
που κοίταξες το θάνατο κατάματα.
Nevojat e vetmuara
E drejtove jetën nëpër shtigje
Në shekuj të zbardhur
Vetmimtarë.
Fati të shikonte prapa reve
duke mbajtur gjakun tend në grushte
indiferente që njollosje fustanin tënd të bardhë,
me fillin e jetës qëndisje yjet
që varen si thekë në flokët e tu të çrregullt.
Shtigje të pashkelura bëlbëzimet e tua
askush nuk e kuptoi ç’ kërkoje nga frika e panevojshme
as me çfarë durim u mësove të varrosësh kujtimet
numëroje hapat
në ç surprizë do të nxjerrin heshtazi
për të gdhendur mëkate në rërë.
Të pashë në kohën e rrebeshit të madh
duke ecur nëpër shi
Të shkëlqente sytë një dashuri kalimtare
pastaj kumbuan të qeshura dhe britma
Kjo është e çmendura që kuvendon me hënën
teksa lyeje buzët
në ngjyrën e një mendjemprehtësie
ishte momenti
që e kundroje vdekjen në fytyrë.
Μετάφρασε στα αλβανικά: Πέτρος Τσερκέζης
Shqipëroi: Petro Çerkezi








Όλες οι αντιδράσεις:27Niki Drougka, Eudokia Verio και 25 ακόμη
https://vivlio-life.gr/%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b7%cf%82-%ce%b2%ce%b1%cf%81%ce%b2%ce%b1%cf%81%ce%ae%ce%b3%ce%bf%cf%82-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85%ce%be%ce%b7-%ce%bc%ce%b1%cf%81%ce%af/?fbclid=IwAR1Q1Ak_dXBIuRyhOKMKHxbUdVBTWmLKxWXBRDabN-al5P0FsX12zsfbnnQ

Δημήτρης Βαρβαρήγος: συνέντευξη Μαρία Τσακίρη
1114 ViewsMay 18, 2023 No Comments ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝadmin


Συγγραφέας του βιβλίου «Σχεδόν γυναίκα» – Εκδόσεις 24 Γράμματα

Έθιμο της ιερής πορνείας. «Ένα ιστορικό γεγονός καταργημένο στο σήμερα και αθέατο ως συμβάν, αλλά ωστόσο ζωντανό και ακίνητο κομμάτι ιστορίας στους αιώνες». Ίσως λίγοι το γνωρίζουμε, σίγουρα όμως το μυθιστόρημα του Δημήτρη Βαρβαρήγου μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε πολλά κι ενδιαφέροντα. Τι είναι, όμως, αυτό το έθιμο; Όπως εξηγεί στο Vivlio-life o συγγραφέας «κάθε νέο κορίτσι που επρόκειτο να παντρευτεί ήταν υποχρεωμένο να υπηρετήσει για μια νύχτα στο ιερό άλσος της θεάς Αφροδίτης τον ελεύθερο, τον τυχαίο έρωτα για να έχει τη συμπαράσταση της θεάς σε όλο το βίο της. Να είναι καλή σύζυγος και μητέρα». Η πλοκή του μυθιστορήματος εξελίσσεται περίπου το 484 π.χ. και η ηρωίδα του η Ινώ «θα γνωρίσει τον έρωτα με όλη την ειλικρίνεια, τη ζέση και την υπερηφάνεια της ανθρώπινης ύπαρξης, που έχει ως σκοπό να βρει μια θέση στην κοινων φιλοδοξώντας 
 να φτάσει στο απόλυτο των αισθήσεων». 
«Το βιβλίο, είναι ένας ύμνος για την ερωτευμένη γυναίκα…» και η αλήθεια είναι πως τη βλέπουμε να πρωταγωνιστεί στα τελευταία σας μυθιστορήματα σε διάφορους ρόλους, που άλλοτε μας συγκινούν και άλλοτε μας προβληματίζουν. Μπορεί να εξαντληθεί άραγε ποτέ το κεφάλαιο «γυναίκα» στη λογοτεχνία;
Η γυναίκα είναι anima mundi, η ψυχή του κόσμου. Η αλήθεια είναι πως όχι, δεν μπορεί να εξαντληθεί το κεφάλαιο γυναίκα. Είναι τόσο πλούσιος και ανεξερεύνητος ο κόσμος της που πάντα θα υπάρχει ενδιαφέρον για αναγνώριση. Όσον αφορά τη δική μου ενασχόληση στα βιβλία μου με κύριο χαρακτήρα πάντα μια γυναίκα, είναι ακριβώς αυτό το στοίχημα να καταφέρω να βρω τον κόσμο της και να κατανοήσω την ψυχή της. Αν στα βιβλία πιθανόν να τα καταφέρνω λίγο, στην πραγματικότητα αμφιβάλω.
Υμνεί, όμως, και τον έρωτα το βιβλίο σας και είχαμε την ευκαιρία να διαβάσουμε πολλές μικρές προτάσεις για το μεγαλειώδες συναίσθημα στις σελίδες του. Λόγια, σκέψεις, επιθυμίες των επινοημένων ηρώων εμπνευσμένες, ωστόσο, από εσάς. Θέλετε να ξεχωρίσετε την πιο αντιπροσωπευτική πρόταση από ένα κείμενο που ξεχειλίζει από έρωτα;
Ο θείος έρωτας απ’ όπου γεννηθήκαμε, είναι άσπιλος, χωρίς ντροπή, δίχως αμαρτία. Αmare sine pudore. Κι αν δεχτούμε την άποψη του Pier Louis που υποστήριζε, ότι η ηδυπάθεια είναι ο μυστηριώδης αλλά αναγκαίος και δημιουργικός συντελεστής της πνευματικής ανάπτυξης και καλλιέργειας, επιβεβαιώνεται πως στον έρωτα δεν υπάρχει αμαρτία.
Τα λόγια της γιαγιάς Αίγειρας στο κεφάλαιο 10, είναι πιστεύω, τα πιο σοφά, τα πιο όμορφα τα πιο λιτά λόγια γυναίκας για γυναίκα και τη δύναμή της. Πόσο σκύψατε πάνω από αυτή την υπέροχη ηρωίδα σας;
Δεν υπάρχει δρόμος για την αλήθεια άλλος από την ίδια την αλήθεια. Μόνο έτσι αντιμετωπίζεται η ζωή και μέσα από τις εμπειρίες της διαμορφώνονται οι άνθρωποι. Από αυτές τις εμπειρίες μαθαίνουν. Vitae experiences. Έτσι και η Αίγειρα, ήταν μία, θα έλεγα, φωτισμένη γυναίκα που γνώριζε τις αλήθειες των συναισθημάτων και της επιθυμίας. Κι αυτά τα δύσκολα της καρδιάς και του σώματος προσπαθούσε να μεταδώσει. Πως όταν μια γυναίκα θα άφηνε στα χέρια ενός άντρα το κορμί της θα χανόταν η υποκειμενικότητα της, αλλά αυτή ακριβώς η απώλεια ήταν που θα της δημιουργούσε την προϋπόθεση να ζήσει μια δυνατή εμπειρία. Ο άνθρωπος είναι η ίδια η ζωή η οποία βρίσκεται σε μία συνεχή ανανεωτική διαδικασία αυτό σημαίνει ότι η ανθρώπινη φύση έχει την ικανότητα να εξελίσσεται μέσα από μία συνεχή εναλλαγή εμπειριών. Αυτήν ακριβώς την παρελθούσα εμπειρία και γνώση επικαλούνταν η Αίγειρα για να εξηγήσει όλα εκείνα τα απλά πράγματα που συντελούν στο ευ ζην, δηλαδή, στην ανθρώπινη ευδαιμονία. Από τη θέση αυτή επικεντρώνεται σε όλες τις μεγάλες ανθρωπιστικές αξίες την αγάπη την ειλικρίνεια την τιμιότητα το δίκαιο το άδικο το καλό το κακό που διακρίνουν τις ανθρώπινες σχέσεις και πράξεις. Η Αίγειρα με τη διδασκαλία της επιχειρεί την ηθική διαπαιδαγώγηση της εγγονής της, ακολουθώντας ακόμα ίσως και την πλατωνική πρακτική.
Πράγματι, ως συγγραφέας, έζησα όμορφα με τον χαρακτήρα της, την χάρηκα που μου έδινε απαντήσεις. Ήταν μια αλληλεπίδραση φανταστική. Αυτό είναι και το μεγαλείο της μυστικής επικοινωνίας που χαρίζει άπλετα μόνο η λογοτεχνία.
Ας έρθουμε τώρα στη «Σχεδόν γυναίκα» για να μας εξηγήσετε τι κρύβει μέσα το επίρρημα “σχεδόν” που προσθέσατε στον τίτλο.
Μια δύσκολη απάντηση γιατί υπάρχει μια σημαντική ανατροπή που ολοκληρώνει το τέλος του μύθου. Η Ινώ, ήταν μια κοπέλα με όλες αυτές τις γνωστές ανησυχίες της νιότης και με πολλά ερωτήματα για τη συναισθηματική ζωή και την απόκτηση ενός πηγαίου έρωτα, που όμως δεν κατάφερε να την ολοκληρώσει ως γυναίκα, κι έτσι απορρέει και ο τίτλος του βιβλίου…
Έθιμο της ιερής πορνείας. Πότε και πού το συναντάμε και πώς συνδέεται με «την πρώτη επαφή μιας έφηβης με τη μύηση της ηδονής για μια νύχτα»;
Μέσα από το θέμα του βιβλίου, θα νιώσουμε το μέγεθος της ομορφιάς του πόθου, την εποχή της πιο μεγάλης διαφθοράς κι έκλυσης ηθών, όταν ο ελληνικός πολιτισμός αναμίχθηκε με τους ανατολικούς πολιτισμούς.
Το θέμα του βιβλίου αναφέρεται στο έθιμο της ιερής πορνείας κατά την Αρχαιότητα. Ο Ηρόδοτος περιγράφει, ότι το έθιμο αυτό υπήρχε στη Βαβυλώνα, όπου λατρευόταν η θεά Μύλιττα. Σημειώνει δε, ότι το έθιμο αυτό ήταν «ο αίσχιστος των νόμων».
Το έθιμο αυτό, που υπήρχε στην Ανατολή, υφίστατο και στην αρχαία Κύπρο, όπου συνδεόταν με τη λατρεία της θεάς Αφροδίτης, όπως και σε μερικές ακόμα πόλεις κράτη της Ελλάδας. Δηλαδή κάθε νέο κορίτσι που επρόκειτο να παντρευτεί ήταν υποχρεωμένο να υπηρετήσει για μια νύχτα στο ιερό άλσος της θεάς Αφροδίτης τον ελεύθερο, τον τυχαίο έρωτα για να έχει τη συμπαράσταση της θεάς σε όλο το βίο της. Να είναι καλή σύζυγος και μητέρα.
«Η πλοκή του μυθιστορήματος εξελίσσεται περίπου το 484 π.χ.», όπως γράφετε στο σημείωμά σας. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει μια σημαντική έρευνα πίσω από αυτό το τελευταίο σας βιβλίο. Πόσο εύκολο ήταν να αντλήσετε πληροφορίες και πού εστιάσατε το ενδιαφέρον σας;
Ένα ιστορικό θέμα χρειάζεται να μελετηθεί από πολλές πλευρές και από αρκετές παραδεδομένες καταγραφές για να μην παρεκκλίνει από την αλήθεια. Είναι δύσκολο, χρειάζεται χρόνος, αλλά ταυτόχρονα είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι να χάνεσαι στο παρελθόν σε ήθη και έθιμα άλλων μακρινών εποχών και να παραλληλίζεσαι με τις ζωές ανθρώπων που έζησαν κάποια γεγονότα για να αναγνωριστούν και να φωτιστούν οι επιθυμίες και οι αντιδράσεις τους. Η βαθιά αφοσίωσή μου στη γραφή με μύησε στα ενδότερα εκείνης της μακρινής εποχής, ανασύροντας όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι καταγεγραμμένα και αποτελούν ένα ιστορικό γεγονός καταργημένο στο σήμερα και αθέατο ως συμβάν, αλλά ωστόσο ζωντανό και ακίνητο κομμάτι ιστορίας στους αιώνες.
Ποιο είναι το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο υφάνατε την πλοκή του μυθιστορήματός σας και σε ποια ιστορικά γεγονότα εστιάσατε την προσοχή σας;
Η ιερή πορνεία ήταν το κύριο ιστορικό πλαίσιο που μου έδωσε το έναυσμα να ασχοληθώ. Κατόπιν ακολουθώντας δύο βασικούς πυλώνες τη γνώση γύρω από το μύθο και τη φαντασία, στοιχεία που έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην δημιουργία των χαρακτήρων και στις δράσεις των ηρωίδων και ηρώων.
«Ας ανατρέξουμε στην ελκυστική νεότητα της αρχαίας ζωής», μας παρακινείτε. Ας το κάνουμε! Δώστε μας, λοιπόν, κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για τη νεότητα της αρχαίας ζωής και την ελκυστικότητά της.
Σε κάθε εποχή ανά τους αιώνες η νεότητα είναι πάντα ελκυστική, πάντα δροσάτη και ανανεωτική. Στην αρχαία ζωή οι κανόνες ήταν διαφορετικοί, αλλά η δυναμική της νεότητας ήταν αμετάβλητη και θα παραμείνει εσαεί ίδια κι απαράλλαχτη.
Κάπως έτσι γνωρίζουμε την γλυκιά Ινώ σας. Η ηρωίδα σας μας παρέσυρε σε ένα όμορφο αναγνωστικό ταξίδι γεμάτο νεανικά όνειρα, πόθο για τον έρωτα, χρώματα και αρώματα μιας άλλης εποχής, ενός άλλου κόσμου. Πώς χτίσατε αυτόν τον αθώο γυναικείο χαρακτήρα;
Η Ινώ είναι μία κοπέλα σαν όλες τις κοπέλες που θέλουν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Ο χώρος και ο χρόνος παίζουν ρόλο στην οριοθέτηση κανόνων. Οι αισθήσεις όμως είναι πέντε και είναι πάντα όμοιες και αμετάβλητες μέσα στο χρόνο. Όπως και μια σημερινή κοπέλα, η Ινώ ονειροπολεί ανάμεσα σε δυο αχώριστες παρθένες ιδέες των σωματικών ηδονών. Την ψυχική διάσταση του απόλυτου και την αρετή των απολαύσεων της σωματικής τρυφής στην ηθική ευταξία της αγάπης. Θα γνωρίσει τον έρωτα με όλη την ειλικρίνεια, τη ζέση και την υπερηφάνεια της ανθρώπινης ύπαρξης, που έχει ως σκοπό να βρει μια θέση στην κοινωνία φιλοδοξώντας να φτάσει στο απόλυτο των αισθήσεων. Στο ξεκίνημα δεν μπορεί να φανταστεί, ότι η ζωή, γεμάτη από fortis mendacium, ισχυρά ψεύδη, έχει ανάγκη από δικαιολογίες για να εξερευνηθούν τα μυστήριά της και να φανερωθούν οι ουτοπίες της.
Στη συνάντηση της πρώτης ερωτικής εμπειρίας, εμφανίστηκε μέσα της το ιερό αίσθημα του σεξουαλικού πόθου. Ό,τι εντονότερο είχε νιώσει στη ζωής της. Αίσθημα ισχυρό που αντιπροσώπευε τη ζωική φύση της.
Ήταν εκείνη η άγρια και γοητευτική στιγμή, που η σεξουαλική εμπειρία έκανε εντονότερη την υποκειμενικότητά της, μέσα σε ακραίες αισθήσεις που είχαν τη δύναμη να την κάνουν να ξεπεράσει κάθε όριο στην τάξη των πραγμάτων.
Ήταν η δυνατή εμπειρία που απρόσμενα κατακτά τη λογική και την οδηγεί -όσο παράλογο και ακατανόητο φαίνεται-, σε ακραίες καταστάσεις, κλονίζοντας τον συνηθισμένο τρόπο της βίωσης των συναισθημάτων με τον κόσμο της ψυχής της.
«Ποιος ορίζει τη μοίρα των γυναικών; Βαρέθηκα κλεισμένη μέσα στον ψεύτικο κόσμο που μου έχουν προσφέρει», ρωτά και ένας ευνούχος καλείται να της απαντήσει. Πώς ήταν, όμως, αυτός ο ψεύτικος κόσμος; Μπορείτε να μας τον περιγράψετε;


Το έθιμο αυτό δεν ακολουθήθηκε σε πολλές πόλεις κράτη της Ελλάδας παρά μόνο σε λίγες, καθώς οι νόμοι ήθελαν τις νεαρές γυναίκες να παντρεύονται παρθένες. Ο πατέρας της νύφης επέλεγε τον γαμπρό -ασχέτως αν στην κόρη δεν υπήρχε ίχνος αγάπης- και μόνος οργάνωνε το γάμο, αφού πρωτίστως έπαιρνε την προίκα από τον γαμπρό. Τα νεαρά κορίτσια τα πάντρευαν στην ηλικία των 13 έως 15 ετών. Η αγάπη αναπτυσσόταν σαν συναίσθημα φιλίας και αγάπης κατά τη συμβίωση μεταξύ του ζευγαριού. Ο σύζυγος αναζητούσε το συναίσθημα του έρωτα εκτός σχέσης. Οι γυναίκες στην οικογενειακή εστία, έπρεπε να μεγαλώνουν τα παιδιά και να χειρίζονται τις καθημερινές απαιτήσεις του νοικοκυριού. Δύσκολος ρόλος, επιβλητικός.
«Ήθελε πολύ να φιληθεί με πάθος από ένα στόμα γόνιμης ηδονής» η ηρωίδα σας και αυτή η επιθυμία έγινε εμμονή όταν τα μάτια της συναντήθηκαν με τα όμορφα μάτια του Αλκαίου. Μιλήστε μας γι αυτή τη στιγμή και τον άντρα που τη συνεπήρε.
Το σώμα είναι ιερό. Ο πρώτος έρωτας είναι πάντα συναρπαστικός. Είναι αίσθηση που δεν σβήνεται ποτέ από τη μνήμη. Το κακό είναι πως συχνά αυτός ο πρώτος έρωτας για κάποιους λόγους δεν ευδοκιμεί. Η Ινώ βρισκόταν στην ευαίσθητη εποχή της νιότης που το σώμα αναδύεται με όλο το φως και όλες τις αποχρώσεις του, ανθίζει κι αποζητάει την ένωση. Διαχρονικό θέμα: το πρώτο ερωτικό σκίρτημα, στην πρώτη επαφή μιας έφηβης με τη μύηση της ηδονής. Οι αιώνες περνούν με την ίδια πάντα πρωταγωνίστρια, τη «γυναίκα», femina vita, που διαχρονικά συμβιώνει και δημιουργεί τη ζωή σε όλο της το μεγαλείο.
Σιράν και Γιασμίν είναι οι γλυκές παλλακίδες που φροντίζουν τη νεαρή κυρά τους. Αν και σκλάβες παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πλοκή της ιστορίας σας. Ποια πληροφορία από εκείνες που καταγράψατε γι αυτές τις γυναίκες σας εντυπωσίασε περισσότερο;
Πάντα ένα μυθιστόρημα έχει τους δευτερεύοντες χαρακτήρες που ολοκληρώνουν το θέμα, ενδυναμώνουν την πλοκή και τη δράση όλων των ηρώων. Οι εταίρες ως στοιχείο βίου αποτελούσαν έναν κύριο και αναπόσπαστο κορμό στη ζωή σημαντικών πόλεων κρατών. Αν λάβουμε υπ’ όψιν πως επί εποχής Σόλωνα άνοιξαν κρατικοί οίκοι ανοχής εγκαθιστώντας εκεί αγορασμένες νεαρές γυναίκες. Αυτά τα δύο νέα κορίτσια που συμπεριέλαβα στο βιβλίο, επεξεργάστηκα τους χαρακτήρες τους με λεπτότητα σεβασμού απέναντι σε μια ζωή που έτσι κι αλλιώς δεν είχαν επιλέξει από μόνες, αλλά προερχόμενες από περιβάλλοντα δύσκολα, με μητέρες εταίρες, και δοσμένες από μικρές σε ελεύθερο πολίτη και τις δημιούργησα αρκετά καλλιεργημένες και περισσότερο έμπειρες από την βιωματική τους ελευθεριότητα. Το να πασχίζει ένας συγγραφέας να φτιάξει ζωντανούς χαρακτήρες είναι το ζητούμενο του. Αυτό έκανα κι εγώ, πάσχισα, δούλεψα αρκετά για να δημιουργήσω δύο ξεχωριστούς χαρακτήρες. 
 


Λίγα λόγια για το βιβλίο
Δεν υπάρχει τίποτα ωραιότερο και τίποτα πιο ιερό στη ζωή από τον φυσικό έρωτα. Τίποτα πιο ωραίο από το ανθρώπινο σώμα. Το βιβλίο «Σχεδόν γυναίκα», είναι ένας ύμνος για την ερωτευμένη γυναίκα, που όταν γνωρίσει την αλήθεια του έρωτα, αποτελεί την ύψιστη μορφή ελευθερίας, καθώς ο έρωτας, ο πιο ηδυπαθής, ο θείος έρωτας απ’ όπου γεννηθήκαμε, είναι άσπιλος, χωρίς ντροπή, δίχως αμαρτία. 



Βιογραφικό
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοιτά από αγγλική σχολή λογοτεχνίας «awarded by the writing school». Γράφει σίριαλ για την τηλεόραση, Θέατρο και Λογοτεχνία. Έχουν ανέβει 5 θεατρικά έργα του. Έχει γράψει συνολικά 28 βιβλία. 18 μυθιστορήματα ενηλίκων και 10 παιδικά. Το βιβλίο «Υπατία» παρουσιάστηκε στην κεντρική αίθουσα της βιβλιοθήκης στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 2007. Τελευταία του μυθιστορήματα είναι: «Παράτα με». «Πίστη και Περηφάνια» «Μεθοδολογία Δημιουργικής γραφής», «Κραυγές γυναικών», Ραδιοφωνικός παραγωγός στην εκπομπή «Εγώ και Εσείς», στο Greek Radio and news Florida.



Σχεδόν γυναίκα


Ευχαριστώ το φιλόξενο fractalart και την κα Μαρία Γκολγκάκη για την κριτική ματιά της.
Το νέο μυθιστόρημα του Δημήτρη Βαρβαρήγου "Σχεδόν γυναίκα", που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις 24γράμματα, γοητεύει και καθηλώνει τον αναγνώστη από την αρχή ως το τέλος.
Το βιβλίο αναφέρεται σε ένα διαχρονικό θέμα: το πρώτο ερωτικό σκίρτημα, στην πρώτη επαφή μιας έφηβης με τη μύηση στην ηδονή, για μια νύχτα στο έθιμο της ιερής πορνείας. Οι αιώνες περνούν με την ίδια πάντα πρωταγωνίστρια, τη «γυναίκα», που διαχρονικά συμβιώνει και δημιουργεί τη ζωή σε όλο της το μεγαλείο.
Με αριστοτεχνικό τρόπο ο συγγραφέας μας προσκαλεί να ανατρέξουμε στην ελκυστική νεότητα της αρχαίας ζωής.  





«Ένα θέμα για να το εξαντλήσω, δεν έχω άλλο τρόπο παρά να το ζήσω… βουτάω μέσα του πολύ προτού ξεκαθαρίσω τι θέλω να πω».[1]

Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, μας ταξιδεύει στην Κόρινθο του 484 πΧ. με το καινούριο του βιβλίο, «Σχεδόν Γυναίκα», από τις Εκδόσεις 24 γράμματα. Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα που αναφέρεται στο έθιμο της ιερής πορνείας κατά την Αρχαιότητα. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει στην εισαγωγή, η ιστορία πραγματεύεται ένα διαχρονικό θέμα: το πρώτο ερωτικό σκίρτημα, την πρώτη επαφή μιας έφηβης με τη μύηση της ηδονής, για μια νύχτα στο έθιμο της ιερής πορνείας.

Ισορροπώντας επιδέξια ανάμεσα στην ιστορική ακρίβεια με λεπτομέρειες για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων της εποχής εκείνης και στη δράση των ηρώων, ο συγγραφέας δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να ενισχύσει τις γνώσεις του σε όλη τη διάρκεια αυτής της αναδρομής στο παρελθόν και να βιώσει την αντιπαράθεση των αντίθετων αξιακών συστημάτων μεταξύ των ηρώων.

Πως θα μπορούσε έστω και ο πιο «ασήμαντος» χαρακτήρας σε ένα βιβλίο να δρα αποκλειστικά για τον εαυτό του δίχως να επεμβαίνει στη ροή των γεγονότων; Κεντρική ηρωίδα, η Ινώ, ένα κορίτσι που διανύει την τρυφερή περίοδο της εφηβείας και παρά τη χρονική απόσταση που τη χωρίζει από τη σύγχρονη έφηβη, αποζητά το ίδιο πράγμα: να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Στο πλευρό της πάντα, η γιαγιά της, Αιγείρα, η μόνιμη της παρηγοριά, καθώς επίσης και η Συράν με τη Γιασμίν, κόρες εταίρων οι οποίες βρίσκονται υπό την «προστασία» του Επίβουλου, του πατέρα της οικογένειας.

Για τον Επίβουλο, αυτόν τον σκληρό, εγωπαθή, εγωκεντρικό, ματαιόδοξο άνθρωπο, η Ινώ είναι «το πιο φωτεινό αστέρι ουρανού και γης.» «Αχ! αν δεν σε είχα.», τα λόγια στην κόρη του και έτσι γίνεται έκδηλη η επιρροή που ασκεί πάνω του. Ωστόσο ο θεσμός της πατριαρχίας, αυτό το σύνθετο σύστημα, του δίνει το προβάδισμα, εξασφαλίζοντάς του τη δύναμη που χρειάζεται ώστε να ενεργεί εξουσιαστικά και να βρίσκεται σε θέση ισχύος τόσο στη δημόσια όσο και στην ιδιωτική σφαίρα «υπηρετώντας» πιστά ένα σύνολο ιδεών που με τη σειρά τους αντικατοπτρίζουν την κουλτούρα της εποχής.

«Το μοναδικό πράγμα που δεν μπορεί να κάνει ο άνθρωπος είναι να σταματήσει ή να απαγορεύσει τον έρωτα», λέει χαρακτηριστικά η Συράν κι αυτό είναι μια αλήθεια που η κάθε μία από τις γυναίκες του σπιτιού, μα πιο πολύ η Ινώ, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο ενστερνίζονται -όπως συνάμα γνωρίζουν- πως η μοίρα αυτής της κοινής για όλες τους αλήθειας είναι να περιφρονηθεί.

Δε θέλω να αποκαλύψω περισσότερα στοιχεία για την πλοκή, το αφήνω στον αναγνώστη που σίγουρα δε θα κατατάξει αυτό το βιβλίο στη λίστα των τετριμμένων, που στερούνται πρωτοτυπίας αφού δεν πρόκειται για μια χιλιοειπωμένη ιστορία αγάπης. Ο συγγραφέας, είναι πολύ παραπάνω από αυτό. Ποιος ο λόγος να προσφύγω σε κλισέ, όπως «εξαιρετικό», «υπέροχο», «αριστούργημα», τυποποιημένες, απρόσωπες λέξεις για μένα που αδικούν αυτό το τόσο όμορφο βιβλίο.

«Σπουδάζω στις σελίδες των μυθιστορημάτων το βάρος και την ομορφιά του κόσμου[2]» μας λέει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης. Φυσικά θα συμφωνήσω και επιπλέον θα προσθέσω πως δεν μπορείς να προσποιηθείς για κάτι που δεν είσαι και το αναφέρω γιατί ο μεγάλος πλούτος του συγγραφέα μας στην προκειμένη περίπτωση, οι γνώσεις του για τη ζωή και τους ανθρώπους, αποτυπώνονται πάνω στο χαρτί.

Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Ταλέντο και τεχνική γίνονται ένα με το περίτεχνο άγγιγμα του Δημήτρη Βαρβαρήγου -προικισμένος καθώς είναι με την ικανότητα να μετατρέπει με την πένα του ακόμη και την απλή περιγραφή δυο ανθρώπων που κάθονται σε ένα τραπέζι σε μια συναρπαστική σκηνή, καθιστώντας αδύνατο για τον αναγνώστη να αποδεσμευτεί. Και σε αυτό το σημείο μας θυμίζει ο αγαπημένος μας ποιητής: «Γνωρίζω πόσο είναι, σε έσχατη ανάλυση, δύσκολο πράγμα η απλότητα».[3]

Το τραγικό της ζωής είναι το αναπάντεχο της. Η μοίρα δε σε προειδοποιεί για το καλό που βρίσκεται στον δρόμο σου ούτε για το κακό που θα σε βρει, προλογίζοντας, ψιθυρίζοντας σου στο αυτί λέξεις όπως: «Και ξαφνικά…., Κι εκείνη τη στιγμή…». Η μοίρα σε θέλει απροετοίμαστο. Κατά τον ίδιο τρόπο ρέουν τα γεγονότα σε αυτό το βιβλίο, θυμίζοντας σου πως ένα όμορφο μυθιστόρημα έχει όλα τα παραπάνω στοιχεία που το κάνουν να μοιάζει με πολύχρωμο, εξωτικό υφαντό. Πάνω σε κάθε ίνα του, ο δημιουργός του έχει απλώσει τη ψυχή του.


Δημήτρης Βαρβαρήγος

Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοιτά από αγγλική σχολή λογοτεχνίας «awarded by the writing school». Γράφει σίριαλ για την τηλεόραση, Θέατρο και Λογοτεχνία. Έχουν ανέβει 5 θεατρικά έργα του. Έχει γράψει συνολικά 28 βιβλία. 18 μυθιστορήματα ενηλίκων και 10 παιδικά. Το βιβλίο «Υπατία» παρουσιάστηκε στην κεντρική αίθουσα της βιβλιοθήκης στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 2007. Τελευταία του μυθιστορήματα είναι: «Παράτα με». «Πίστη και Περηφάνια» «Μεθοδολογία Δημιουργικής γραφής» «Κραυγές γυναικών-Τροία μου» «Σχεδόν γυναίκα» 24 γράμματα εκδόσεις. Ραδιοφωνικός παραγωγός στην εκπομπή «Εγώ κι Εσείς», στο Greek Radio and news Florida Μέλος της Εταιρίας Συγγραφέων. 

Η Λευκοθέα Μαρία Γκολγκάκη είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων ενώ παράλληλα γράφει ποίηση.
Κείμενα και άρθρα της, εμφανίζονται σε λογοτεχνικά περιοδικά της Αγγλίας και της Αμερικής καθώς επίσης και της χώρας μας. Τον τελευταίο χρόνο, ποιήματα της εκδοθήκανε σε δύο συλλογικές δουλειές από τις Scars Publications.
Σχεδόν γυναίκα
24 γράμματα εκδόσεις


Ξέρω σας έχω ζαλίσει με την επανάληψη να προβάλω το βιβλίο, αλλά δεν θα ήταν εύστοχο, ούτε ευγενικό κάποιοι που ασχολήθηκαν μαζί του, μαζί μου, να μην τους ευχαριστήσω. Ευχαριστώ πολύ τη συγγραφέα και δημοσογράφο Μαρία Τσακίρη για την όμορφη κουβέντα μας και το εξαιρετικό vivlio-life.gr και την ψυχή αυτού, Ιουλία Ιωάννου, για τη φιλοξενία. 


Ο θείος έρωτας απ’ όπου γεννηθήκαμε, είναι άσπιλος, χωρίς ντροπή, δίχως αμαρτία. Αmare sine pudore. Κι αν δεχτούμε την άποψη του Pier Louis που υποστήριζε, ότι η ηδυπάθεια είναι ο μυστηριώδης αλλά αναγκαίος και δημιουργικός συντελεστής της πνευματικής ανάπτυξης και καλλιέργειας, επιβεβαιώνεται πως στον έρωτα δεν υπάρχει αμαρτία.
Σχεδόν γυναίκα.



Ευχαριστώ τη συγγραφέα - Δημοσιογράφο Χαριτίνη Μαλισσόβα για την όμορφη κουβέντα μας και τη φιλοξενία στην εφημερίδα Θεσσαλία, με αφορμή την κυκλοφορία του μυθιστορήματος.




ΣΜΥΡΝΗ 

Τριάντα έξι συγγραφείς γράφουν για τη ΣΜΥΡΝΗ της φαντασίας και της μνήμης… ISBN: 978-960-563-596-1 ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ 


Μικρά Ασία. Τόπος που γέννησε σπουδαίους πολιτισμούς στη μακραίωνη Ιστορία του. Σμύρνη. Μια πόλη σταθμός, θρύλος, σύμβολο. «Γκιαούρ Ιζμίρ» –«Άπιστη Σμύρνη»– για κάποιους, «Γκιουζέλ Ιζμίρ» –«Ωραία Σμύρνη»– για τους περισσότερους. Η καταστροφή της τον Σεπτέμβριο του 1922 θα σημάνει τη βίαιη εκρίζωση του ελληνικού στοιχείου από τη Μικρά Ασία και το τέλος μιας εποχής για την ίδια την πόλη. 

Τριάντα έξι συγγραφείς γράφουν για τη ΣΜΥΡΝΗ της φαντασίας και της μνήμης… που χάθηκε στις φλόγες, για τη Μικρασιατική Καταστροφή, το δράμα των προσφύγων. Απόγονοι προσφυγικών οικογενειών πολλοί από αυτούς, αναβιώνουν μέσα από τις αφηγήσεις τους τη ζωή στη Μικρά Ασία των αρχών του 20ού αιώνα καθώς και τις δραματικές συνέπειες της κατάρρευσης του μικρασιατικού μετώπου το 1922 για τον ελληνισμό.
Στον συλλογικό τόμο έγραψαν οι συγγραφείς:
Γρηγόρης Αζαριάδης, Έρικα Αθανασίου, Άννα Αφεντουλίδου, Δημήτρης Βαρβαρήγος, Μηνάς Βιντιάδης, Γιώργος Ι. Βοϊκλής, Γιάννης Γιαννέλης-Θεοδοσιάδης, Γιώργος Γκόζης, Βασίλης Γκουρογιάννης, Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Αλέξης Σ. Ζήρας, Κώστας Θεολόγου, Γιώργος Χ. Θεοχάρης, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Νιόβη Ιωάννου, Κατερίνα Καριζώνη, Γιώργος Α. Λεονταρίτης, Σωτηρία Μαραγκοζάκη, Ευάγγελος Μαυρουδής, Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη, Πολύνα Γ. Μπανά, Γιώργος Μπλάνας, Κωνσταντίνος Μπούρας, Τόλης Νικηφόρου, Αντώνης Νικολόπουλος (Soloúp), Γιώργος N. Παπαθανασόπουλος, Γιάννης Πατσώνης, Λιάνα Σακελλίου, Ελένη Σαραντίτη, Αντώνης Δ. Σκιαθάς, Κώστας Στοφόρος, Βασίλης Τζανακάρης, Λίτσα Τότσκα, Ιώ Τσοκώνα, Φίλιππος Φιλίππου, Άγγελος Χαριάτης.
Επιμέλεια: Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
Κραυγές γυναικών -Τροία μου
24 γράμματα εκδόσεις


Καλέ μας Γιατρέ, φίλε και συγγραφέα... Ευχαριστώ πολύ για τα θερμά σου λόγια... ως συγγραφέας νιώθω ικανοποιημένος πού μπορώ μέσα από το μαγικό ταξίδι της λογοτεχνίας, με την πένα μου να μοιράζομαι και να ταυτίζονται οι αναγνώστες μου με το όμορφο παρελθόν μας. Τι όμορφη αίσθηση να σε διαβάζουν και να εκφράζουν τις απόψεις τους, οποίες κι αν είναι αυτές.
Κι ενώ ο πόλεμος για τις Σφήκες του Αριστοφάνη από το Εθνικό θέατρο μαίνεται ανάμεσα στους ανθρώπους του θεάτρου, ένας σύγχρονος Αισχύλος υπάρχει και κυκλοφορεί ανάμεσά μας. Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΡΒΑΡΗΓΟΣ. 


Διάβασα το βιβλίο του "Κραυγές γυναικών, Τροία μου" και έζησα ένα λογοτεχνικό έργο ισάξιο έπους. O Δημήτρης Βαρβαρήγος με την αγάπη του για την γλώσσα, την πλανεύτρα φαντασία του και την αριστοτεχνική πλοκή στα έργα του μάς μαγεύει. Για μια ακόμη φορά, όπως σε πολλά έργα του ο συγγραφέας, εμμονικά, ασχολείται με την γυναίκα ως αρχέτυπο. Στις κραυγές γυναικών τον λόγο παίρνουν οι γυναίκες της Τροίας που βίωσαν τα δεινά ενός δεκαετούς πολέμου ως δευτεραγωνίστριες, στο πίσω πλάνο του προσκηνίου. Καταθέτουν την δική τους ερμηνεία, αποκαλύπτουν λεπτομέρειες, μια δεύτερη σκέψη, που μόνο ένα θηλυκό μυαλό θα δει. Και το θηλυκό μυαλό δεν διεκδικούν μόνο οι γυναίκες.
Ο συγγραφέας δανείζεται δεκαπέντε γυναίκες που εμπλέκονται στον Τρωϊκό πόλεμο και ολοκληρώνει μια μελέτη για τη γυναικεία φύση. 


Γράφει στο οπισθόφυλλο: «Δεκαπέντε γυναίκες αφηγούνται μέσα απ’ την ψυχή τους πώς έζησαν τα δέκα χρόνια του Τρωικού πολέμου πλάι στους ήρωες, στους βασιλιάδες. Μιλούν για τις ζωές τους, για τους άντρες τους, για τα δεινά και τις συμφορές τους, για τα δικά τους παθήματα και προσωπικά πάθη. Εκμυστηρεύονται μύχια μυστικά, πώς βίωσαν τη χαρά, τη φιλία, τον έρωτα, την αγάπη, τη μητρότητα, την εκδίκηση και την περιφρόνηση. Τη σκλαβιά και τον θάνατο. Μιλούν για εκείνους που αγάπησαν. Για εκείνους που τις αγάπησαν. Τι κι αν είναι “Λιπεσάνορες” – οι γυναίκες που λείπουν στους άντρες. Εξιστορούν την τόλμη, τους ήρωες, τη γενναιότητα, την αξία των ιδανικών ν’ αγωνίζεται κανείς για την πατρίδα του ως το τέλος. Η άλλη όψη του έπους εκφρασμένο από δεκαπέντε τραγικές φιγούρες, πως βίωσαν τον ηρωισμό της καθημερινής ζωής, την πίστη και την προδοσία, την αξία της καρτερίας, τη νοσταλγία της ειρήνης, τις ευθύνες του ανθρώπου για τις πράξεις του και την υπεράσπιση του δικαίου. Μια ιστορία που σε κάνει συμμέτοχο στον μαγικό κόσμο των γυναικών. Αφηγήσεις που συνεπαίρνουν κάθε συναίσθημα. Διαβάζεις και νομίζεις ότι ζεις ένα ακραίο όνειρο σε έναν διαφορετικό κόσμο, δύσκολο αλλά συνάμα όμορφο, που χαρίζει χαρά και ευτυχία».
Υπατία 




Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24γράμματα.
"Υπατία" του Δημήτρη Βαρβαρήγου!

"Έξι ολόκληρα χρόνια κράτησε η συγγραφή μέχρι να ολοκληρωθεί αυτό το έργο το οποίο θεωρώ πολύ σημαντικό" υπογραμμίζει ο συγγραφέας του έργου και συνεχίζει:
"Υπήρξαν στιγμές που ζωντάνευε μέσα μου το πνεύμα της. Με κυρίευε η προσωπικότητα της και μέσω των γνώσεων της οδηγούσε το χέρι μου να γεμίζει τις σελίδες με τη δράση της.
Όπως τότε που υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες γυναικείες μορφές και δίδασκε όπου μπορούσε στο πανεπιστήμιο, στη βιβλιοθήκη, στους δρόμους μαθηματικά, αστρονομία και πλατωνική φιλοσοφία, δίδαξε και σε μένα τον αρχαίο ελληνικό ιδεαλισμό με τις αμέτρητες Αρετές του".
Βιβλιοαναφορές
Δήμητρα Κωλέτη



Στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος κυκλοφορεί στο ένθετο τα καλοκαίρια μας, το διήγημα μου «Η ομορφιά να είσαι Άνθρωπος». Θερμές ευχαριστίες στον Διευθυντή Πάνο Αμυρά για την αγάπη και το αμέριστο ενδιαφέρον του στη λογοτεχνία όσο και τον καλό φίλο και συγγραφέα Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη για την οργάνωση. 



Τα καλοκαίρια μας
Η ομορφιά να είσαι άνθρωπος
Όταν άρχισε το μυαλό μου να γεμίζει μνήμες, πλημμύρισε από εκείνα τα ξέγνοιαστα καλοκαίρια, τη θάλασσα, το ανέμελο παιχνίδι και το ξεκαρδιστικό γέλιο που γέμιζε όνειρα την πλάση κι έκανε τ’ αστέρια να χαμογελούν. Μεγάλωσα σε μια φτωχογειτονιά κάτω από την Ακρόπολη, με χωματόδρομους, πολλά παιδιά, πολλές φωνές και ατελείωτο παιχνίδι.
Πρώτη φορά το 1959 σε ηλικία πέντε ετών αντίκρισα τη θάλασσα, στο Παλαιό Φάληρο. Εποχή που οι εξελίξεις είχαν αρχίσει να ξεδιπλώνονται ήδη με τη λήξη του πολέμου και να προδιαγράφουν ένα νέο τρόπο ζωής μακριά από τη φτώχια και τη μιζέρια.
Η συγκεκριμένη χρονιά, εκτός του ότι ολοκλήρωνε το πρώτο μισό του 20ου αιώνα λειτούργησε ως το πρώτο βήμα για τη μετάβαση στη δεκαετία του 1960 που γέμισε τη συνείδηση των περισσότερων ανθρώπων ηλικιωμένων και νέων ως την «εποχή της αμφισβήτησης»: το Γούνστοκ, η εξέγερση στη Γαλλία με το blood and strawberry, ήταν οι απαρχές για τον αέρα ελευθερίας των κοινωνιών. Όπως και η ελευθερία του τύπου, πολύ σημαντικό. Άκουγα τον πατέρα μου να λέει: «Επιτέλους με τους φασίστες, θα μπορούμε τώρα να διαβάζουμε ελεύθερα, χωρίς να κρύβουμε την εφημερίδα στη μασχάλη.»
Τα καλοκαίρια περνούσαν σαν γύρισμα σελίδας. Έκρυβαν όμως μέσα τους έναν ολόκληρο μαγικό κόσμο που ομόρφαινε την ψυχή μου. Αίγινα και αγκίστρι, κοντινές διαδρομές και σύντομες παραμονές. Τα οικονομικά λιγοστά για ένα ζευγαράκι, όπως οι γονείς μου, που μόλις είχε βγει από τον όλεθρο του πολέμου και προσπαθούσαν να ορθοποδήσουν.
Κάποια χρονιά, το 1963 ήταν η πρώτη φορά που πήγαμε εκδρομή στο Καπανδρίτι, στο σπίτι του θείου Απόστολου, του κομμουνιστή, έτσι τον αποκαλούσε η δεξιά φατρία του σογιού. Ότι είχε αποφυλακιστεί από τη Μακρόνησο και μας περίμενε με λαχτάρα. Ήταν ένας γλυκός άνθρωπος που όλο μιλούσε για πολιτική, φυλακές, διώξεις και την ομορφιά να είσαι άνθρωπος. Εμπειρίες ζωής χαραγμένες βαθιά στην ψυχή του. Ήταν πολύ ανοιχτόκαρδος, ανοιχτόμυαλος και δοτικός.
Εκείνο το καλοκαίρι ήταν που η παρουσία του σημάδεψε πολιτικά το πνεύμα και τη μετέπειτα ζωή μου, όσο και η παρουσία της Μαργαρίτας, κόρη της συντρόφου του θείου, που ενέπνευσε σε ένα εννιάχρονο παιδί τον πλατωνικό έρωτα και ο κατά ένα χρόνο μεγαλύτερος αδελφός της, ο Αναστάσης, τη σημασία της αληθινής φιλίας.
Από εκείνη τη χρονιά και τα τρία παιδιά περνούσαμε μαζί τα καλοκαίρια μας. Η θάλασσα των Αγίων Αποστόλων ένωνε τις μέρες μας· και οι νύχτες στο Καπανδρίτι τα όνειρα μας. Ήταν εκείνες οι μαγικές στιγμές που μένουν για πάντα ανεξίτηλες στο χρόνο. Μα εκείνο που σημάδεψε και οργάνωσε την πολιτική μου σκέψη ήταν οι αφηγήσεις του θείου Απόστολου. Κάθε του λέξι κι ένας ήλιος που θα φώτιζε τη συνείδηση της ύπαρξής μου στο πέρασμα του χρόνου. Κάθε του ιδέα και μια πνοή φρεσκάδας γέμιζε το μυαλό μου με μια δύναμη που ακουμπούσε την ψυχή μου.
Η αυλή του σπιτιού ήταν μεγάλη με πολλά δέντρα και θάμνους. Έρχονταν κι άλλα παιδιά της γειτονιάς και παίζαμε κρυφτό. Πάντα πήγαινα σε μια κρυψώνα πίσω από μια στιβάδα ξύλων για τη στόφα του χειμώνα, ήταν σκοτεινά εκεί και δεν μπορούσαν να με βρουν. Η στιβάδα ήταν ακριβώς πλάι στη βεράντα που κάθονταν οι μεγάλοι να τρωγοπίνουν και να μιλούν. Σαν απόηχος ακούγονταν οι φωνές των παιδιών που με έψαχναν, μα εγώ ήμουν αφοσιωμένος σε όσα ιστορούσε ο θείος και μεγάλωναν την περιέργεια μου.
Όταν η νύχτα έμενε μονάχη από παιδιά και μόνον των μεγάλων ακούγονταν ψίθυροι, συντροφιά με το τραγούδι των κούκων και των γρύλων, ανασήκωνα το κεφάλι μου να ακούσω κάποια αληθινή ιστορία που είχε ζήσει ο θείος.
Μα ετούτο δεν κρατούσε για πολύ. Η κούραση πάντα βάραινε τα ματόκλαδα μου κι ούτε που καταλάβαινα πως οι σκέψεις μου αφομοιώνονταν σε εκείνο το χαοτικό βύθισμα.
Κι ένα βράδυ από τα πολλά, ένιωσα ένα σκούντημα. Ακούω τη φωνή του Αναστάση στο αφτί μου.
-Μώμο… Μώμο, ξύπνα.
Το πηχτό σκοτάδι δυνάμωνε τους ήχους της νύχτας. Ανασηκώθηκα κάπως ανήσυχα.
-Ακούς; με ρώτησε ο Αναστάσης και διέκρινα μια ταραχή στη φωνή του που με τρόμαζε.
-Ήρθαν πάλι για τον μπαμπά, ακούστηκε η φωνή της Μαργαρίτας που είχε σηκωθεί.
-Ποιοι ήρθαν; ρώτησα με έκπληξη και αγωνία έτοιμη να ξεσπάσει σε κραυγή.
-Ήρθαν πάλι εκείνοι, να συλλάβουν τον μπαμπά, απάντησε η Μαργαρίτα ταραγμένα.
-Ακούω πατημασιές, πλησιάζουν, ψιθύρισα.
-Παναγίτσα μου κάνε κάτι να γλιτώσει τη φυλακή, τρεμούλιασε η φωνή της Μαργαρίτας.
-Κάτι πρέπει να κάνουμε, λέω με απόφαση.
Παίρνω το θάρρος και σηκώνομαι. Περπατάω στις μύτες και κοιτάζω έξω από το παράθυρο. Σκοτάδι κι όμως ξεχωρίζω αμυδρά δυο φιγούρες να σαλεύουν ανάμεσα στα δέντρα του κήπου.
-Πρέπει να ειδοποιήσουμε τον μπαμπά να κρυφτεί, ψελλίζει ο Αναστάσης.
Περίεργα συναισθήματα γέμισαν την καρδιά μου. Ο φόβος μου διαλύθηκε σαν αγέρι. Ψηλαφιστά στις μύτες και με προσοχή να μην τρίξει η πόρτα, βγήκα από το δωμάτιο. Μέσα στη σκοτεινή κουζίνα πύρωνε μια καύτρα τσιγάρου. Ήταν θείος που κάπνιζε και η ψύχραιμη στάση του μαρτυρούσε πως περίμενε τη στιγμή αυτή που εμείς τα παιδιά αγνοούσαμε.
Η Μαργαρίτα και ο Αναστάσης που με είχαν ακολουθήσει έπεσαν στην αγκαλιά του.
-Μπαμπά ήρθαν πάλι εκείνοι, πρόφερε η Μαρίνα πανικόβλητη.
-Πατέρα, φύγε να κρυφτείς, συμπλήρωσε ο Αναστάσης ταραγμένος.
Το χτύπημα στην πόρτα ακούστηκε δυνατό όσο κι επιτακτικό σπάζοντας κάθε άλλον φυσικό θόρυβο της νύχτας.
Ο θείος άναψε το φως. Μας χαμογέλασε και είπε.
-Αγωνίζομαι να μείνω ελεύθερος άνθρωπος. Έδωσε από ένα φιλί στα μέτωπα μας και συμπλήρωσε. Πηγαίνετε τώρα στα κρεβάτια σας και όλα θα γίνουν όπως πρέπει.
-Μπαμπά, φοβάμαι, πρόφερε η Μαργαρίτα κι έπεσε ξανά στην αγκαλιά του.
Ο Θείος έκανε νόημα στον Αναστάση να την πάρει στο δωμάτιο. Στη στιγμή έφτασαν η γυναίκα του και οι γονείς μου.
-Τα παιδιά και τα μάτια σας, τόνισε και με θάρρος άνοιξε την πόρτα.
Λίγο αργότερα που κόπασε ο πνιχτός λυγμός της θείας και το υγρό φως της μέρας απλωνόταν αδιάφορο, αποκοιμήθηκα με τα λόγια του να στριφογυρίζουν στο μυαλό μου: «Πιστεύω πως το πρόβλημα της ελευθερίας του ανθρώπου ξεκινάει από το σώμα του. Άμα δεν έχεις το δικαίωμα να χρησιμοποιήσεις το σώμα σου όπως σου γουστάρει, τότε μπορεί να αρνείσαι ένα ανελεύθερο σύστημα, αλλά ταυτόχρονα να αναπαράγεις ένα νέο σύστημα καταπίεσης.»* *Χρόνης Μίσσιος