Αγνοδίκη η Αθηναία.
4ος αιώνας π.Χ.
Άλλη μια συνεργασία πραγματοποιήθηκε πάνω στην αρχαία ελληνική κωμωδία. Δημιουργήσαμε ένα πρωτόλειο έργο βασισμένο στον ομώνυμο μύθο της πρώτης γυναικολόγου στον αρχαίο κόσμο.
Πίνακας εξωφύλλου
Φώφη Κούκα
Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου 2024
Άλκηστις αλλιώς
Μια όμορφη βραδιά στο Θέατρο Βεΐκου. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα η σκηνοθέτιδα Katerina Manteli και οι ηθοποιοί: Domenica Regkou. Νίκος Παπαδάκης. Memi Anastasopoulou. Αννέτα Βασιλάκου. Δημήτρης Τσάκωνας. Migena Tsarkou. Νίκος Σιναρέλης, με μουσική της Αρετή Κοκκίνου, κατάφεραν με τον καλύτερο τρόπο να φέρουν σε πέρας και με επιτυχία το θεατρικό έργο: Άλκηστις... Αλλιώς" .
Ένα μεγάλο ευχαριστώ και συνεχίζουμε. Ευχαριστούμε πολύ τον κόσμο και τους φίλους που ήταν κοντά μας.
Μικρολίμανο Έκθεση βιβλίου
Παράτα με
παρουσίαση βιβλίου
Αγνοδίκη η Αθηναία
Συνέντευξη των συγγραφέων: Δημήτρη Βαρβαρήγου και Λευκοθέας Μαρίας Γκολγκάκη στη δημοσιογράφο, Ιωάννα Λαζάρου για το Greek News and Radio Florida.
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος και η Λευκοθέα Μαρία Γκολγκάκη είναι δύο συγγραφείς που αγαπώ να τους διαβάζω γιατί γράφουν ο καθένας με το δικό του ξεχωριστό ύφος και τη δική του δυναμική και πάντα με κατανοητό και εύληπτο τρόπο χωρίς να κουράζουν τον αναγνώστη.
Ζήτησα να τους συναντήσω εξ αιτίας του τελευταίου βιβλίου τους «Αγνοδίκη η Αθηναία» που μόλις κυκλοφόρησε, μετά το πρώτο τους εγχείρημα που ακούει στον τίτλο: «Άλκηστις».
Θα ξεκινήσω μπαίνοντας στα βαθιά δίχως άλλες συστάσεις. Μιλήστε μας για το θέμα του 2ου βιβλίου σας. Ποια είναι η Αγνοδίκη;
Ζήτησα να τους συναντήσω εξ αιτίας του τελευταίου βιβλίου τους «Αγνοδίκη η Αθηναία» που μόλις κυκλοφόρησε, μετά το πρώτο τους εγχείρημα που ακούει στον τίτλο: «Άλκηστις».
Θα ξεκινήσω μπαίνοντας στα βαθιά δίχως άλλες συστάσεις. Μιλήστε μας για το θέμα του 2ου βιβλίου σας. Ποια είναι η Αγνοδίκη;
ΛΜΓ: Η Αγνοδίκη, είναι μια νέα γυναίκα που ζει στα τέλη του 4ου, αρχές 3ου αιώνα σε μια εποχή που πολλές γυναίκες πεθαίνουν αφού είναι απρόθυμες να ζητήσουν ιατρική βοήθεια, λόγω της ντροπής που νιώθουν να εκθέτουν το γυμνό τους σώμα σε άντρα ιατρό.
Η ηρωίδα μας αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αλεξάνδρεια για να μαθητεύσει στη σχολή του ιατρού, Ηρόφιλου. Μέρος όμως των κοινωνικών περιορισμών που επιβάλλονται στις γυναίκες είναι και η στέρηση δικαίωματος τους να σπουδάζουν Ιατρική. Έτσι, κόβει τα μαλλιά της, αλλάζει όνομα, και παριστάνει τον άντρα για να επιτύχει τον σκοπό της. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, ασκεί το επάγγελμά της Γυναικολόγου-Μαιευτήρος και αποκαλύπτει το φύλο της σε αρκετές γυναίκες με αποτέλεσμα όλο και περισσότερες εξ αυτών να ζητούν τις ιατρικές της υπηρεσίες. Οι άνδρες, παρατηρώντας την αυξανόμενη πελατεία της, αρχίζουν να υποψιάζονται ότι οι γυναίκες τους ίσως έχουν ερωτικές σχέσεις μαζί της.
Την παραπέμπουν σε δίκη, κατηγορώντας την για αθέμιτες σχέσεις με τις συζύγους τους. Μοναδικό και ατράνταχτο στοιχείο που συνηγορεί στην απαλλαγή της είναι η αποκάλυψη της πραγματικής της ταυτότητας όμως καταδίκάζεται εις θάνατο, αφού όπως φαίνεται έχει παραβιάσει τον νόμο. Σε αυτό το σημείο, γυναίκες από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, εμφανίζονται ως υπερασπίστριες, ανατρέποντας την καταδικαστική αυτή απόφαση. Αθωώνεται πανηγυρικά και γίνεται η αφορμή για αναθεώρηση της νομοθεσίας που ανοίγει τον δρόμο για τις επόμενες γενιές.
ΔΒ: Είναι έργο με διαχρονικά μηνύματα όσον αφορά τις διαφορές των δύο φύλων. Μέσα από το κείμενο μας περνούν δυνατά μηνύματα για την ισότητα· κι ελπίζουμε με τη δική μας φωνή να συμβάλουμε θετικά σε αυτά τα θέματα, -που αδίκως διαχωρίζουν τη γυναίκα με τον άνδρα- και να αφυπνίσουν συνειδήσεις για αμέριστο σεβασμό του ενός φύλου για το άλλο. Δουλέψαμε με πολλή προσοχή σε αυτά τα λεπτά ζητήματα για να δείξουμε πως όλα μπορούμε να τα μοιραστούμε οι άνθρωποι, όταν υπάρχει σεβασμός και καλή προαίρεση.
Η ηρωίδα μας αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αλεξάνδρεια για να μαθητεύσει στη σχολή του ιατρού, Ηρόφιλου. Μέρος όμως των κοινωνικών περιορισμών που επιβάλλονται στις γυναίκες είναι και η στέρηση δικαίωματος τους να σπουδάζουν Ιατρική. Έτσι, κόβει τα μαλλιά της, αλλάζει όνομα, και παριστάνει τον άντρα για να επιτύχει τον σκοπό της. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, ασκεί το επάγγελμά της Γυναικολόγου-Μαιευτήρος και αποκαλύπτει το φύλο της σε αρκετές γυναίκες με αποτέλεσμα όλο και περισσότερες εξ αυτών να ζητούν τις ιατρικές της υπηρεσίες. Οι άνδρες, παρατηρώντας την αυξανόμενη πελατεία της, αρχίζουν να υποψιάζονται ότι οι γυναίκες τους ίσως έχουν ερωτικές σχέσεις μαζί της.
Την παραπέμπουν σε δίκη, κατηγορώντας την για αθέμιτες σχέσεις με τις συζύγους τους. Μοναδικό και ατράνταχτο στοιχείο που συνηγορεί στην απαλλαγή της είναι η αποκάλυψη της πραγματικής της ταυτότητας όμως καταδίκάζεται εις θάνατο, αφού όπως φαίνεται έχει παραβιάσει τον νόμο. Σε αυτό το σημείο, γυναίκες από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, εμφανίζονται ως υπερασπίστριες, ανατρέποντας την καταδικαστική αυτή απόφαση. Αθωώνεται πανηγυρικά και γίνεται η αφορμή για αναθεώρηση της νομοθεσίας που ανοίγει τον δρόμο για τις επόμενες γενιές.
ΔΒ: Είναι έργο με διαχρονικά μηνύματα όσον αφορά τις διαφορές των δύο φύλων. Μέσα από το κείμενο μας περνούν δυνατά μηνύματα για την ισότητα· κι ελπίζουμε με τη δική μας φωνή να συμβάλουμε θετικά σε αυτά τα θέματα, -που αδίκως διαχωρίζουν τη γυναίκα με τον άνδρα- και να αφυπνίσουν συνειδήσεις για αμέριστο σεβασμό του ενός φύλου για το άλλο. Δουλέψαμε με πολλή προσοχή σε αυτά τα λεπτά ζητήματα για να δείξουμε πως όλα μπορούμε να τα μοιραστούμε οι άνθρωποι, όταν υπάρχει σεβασμός και καλή προαίρεση.
Πολύ ωραίο θέμα, είμαι σίγουρη θα αγγίξει. Τώρα ας πάμε στη συνεργασία σας. Σπανίζει το φαινόμενο συνεργασιών στην Ελλάδα μεταξύ λογοτεχνών καθώς η συγγραφή για τον κάθε συγγραφέα έχει τη δική του ξεχωριστή τεχνική πλοκής και δράσης, τη δημιουργία των ηρώων, ο χαρακτήρας τους και άρα η τελική φόρμα απόδοσης της συνολικής έκφρασης του έργου τους συνήθως να μη συνάδουν και να είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Εσείς πώς τα καταφέρατε; Ποιο είναι το μυστικό της συνεργασίας σας, της επιτυχίας σας;
ΛΜΓ: Η «Άλκηστις» ήταν η πρώτη μου δουλειά στο θεατρικό λόγο και τον υπηρέτησα με ψυχή και γνώση προσπαθώντας να μην αφήσω κάποιο κενό απόδοσης που θα αδυνατούσε το αποτέλεσμα του έργου. Όσον αφορά την προσέγγισή μας στα έργα μας, με τον Δημήτρη, είμαστε δύο άνθρωποι που μοιραζόμαστε κάθε φορά έναν μύθο και οφείλουμε να λειτουργήσουμε ως μονάδα, δε γίνεται διαφορετικά. Αλλιώς ο αναγνώστης θα αντιληφθεί τη διαφορά στις σκηνές και στους ήρωες μας, κάτι που είναι απαγορευτικό για το ίδιο το έργο.
ΔΒ: Η κοινή γραφή που απορρέει από δύο συγγραφείς θέλει υπομονή και ατελείωτες ώρες αφοσίωσης για να υπάρξει ένα σωστό αποτέλεσμα. Κι αυτό επιτυγχάνεται γιατί ανάμεσα μας δεν υπάρχει ανταγωνιστική διάθεση. Ζούμε ένα σπουδαίο λογοτεχνικό ταξίδι και θα συνεχίσουμε να το ζούμε με περίσσια ευθύνη, για να δημιουργήσουμε έργα άξια που θα είναι επίκαιρα σε κάθε εποχή.
ΛΜΓ: Τέτοιου είδους γραφή προϋποθέτει ατελείωτες ώρες μελέτης και έρευνας σε πολλαπλά επίπεδα. Από τη στιγμή που καταπιανόμαστε με ένα θέμα, ξεκινάει και η ψυχογραφία των ηρώων μας σε σχέση με τα κίνητρα, τον χαρακτήρα τους, τον τόπο και τον χρόνο, τις παραδόσεις και τους κανόνες που διέπουν εν γένει την εποχή. Πρόκειται για αρκετή δουλειά που μοιραζόμαστε και δουλεύουμε με άριστη συνεργεία για το άρτιο αποτέλεσμα.
ΔΒ: Όλα είναι λεπτομερώς μελετημένα. Δουλεύουμε απρόσκοπτα και όποιο εμπόδιο παρουσιαστεί τη στιγμή της δημιουργίας, εύκολα ξεπερνιέται μέσα από νηφάλιο διάλογο επάνω στο θέμα, με αποτέλεσμα τη θετική κατάληξη που πάντα ωφελεί το έργο και όχι το προσωπικό εγώ του καθενός από εμάς.
ΛΜΓ: Τίποτα δε γίνεται ελαφρά τη καρδία εφόσον η κάθε μας λέξη μέσα στο κείμενο είναι προσεκτικά δοσμένη. Έχουμε πολλές απαιτήσεις από τους εαυτούς μας. Συχνά υπάρχουν διαφορετικές απόψεις αλλά ακόμη πιο συχνά όμως συμφωνούμε στην προσέγγιση που έχουμε και αυτό οφείλεται στην κοινή μας επιδίωξη για το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα.
Η «Άλκηστις», ήταν το πρώτο σας συν-συγγραφικό εγχείρημα, όχι μόνο ως βιβλίο αλλά και ως θεατρική παράσταση που ανέβηκε μόλις φέτος τον Ιούνιο με τίτλο «Η Άλκηστις…αλλιώς», στο ανοιχτό θέατρο Βεΐκου, με επιτυχία. Ήταν ετούτα, βιβλίο και θεατρικό, οι στόχοι σας, και πώς νιώθετε που επιτεύχθηκαν;
ΔΒ: Απαντώ μέσα από τη δική μου προσωπική αίσθηση, πως κάθε φορά που καταφέρνω αυτό που δημιουργώ να είναι άξιο να μοιραστεί με τον κόσμο, με κάνει χαρούμενο και μου χαρίζει την αυτοπεποίθηση να συνεχίσω. Άλλωστε είναι το στοίχημα κάθε φορά να καταφέρω το καλύτερο αποτέλεσμα. Στο συνεργατικό κομμάτι τώρα με τη Λευκοθέα, είμαι σίγουρος πως και οι δύο δουλειές μας: «Άλκηστις» και «Αγνοδίκη», είναι εξαιρετικές γιατί δουλέψαμε πολύ σκληρά και επίπονα.
ΛΜΓ: Η «Άλκηστις» έκανε πρεμιέρα στο ανοιχτό θέατρο Βεΐκου σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μαντέλη και από Σεπτέμβρη θα συνεχίσουμε με μερικές ακόμη παραστάσεις σε διάφορα θέατρα της Αττικής. Θα επιδιώξουμε να ανεβάσουμε και την Αγνοδίκη, όπως και όλα όσα έργα μας, ακολουθήσουν. Τώρα σε σχέση με το πώς νιώθουμε, προσωπικά θα έλεγα ότι είναι ένας διαρκής αγώνας που δεν αφήνει περιθώρεια εφησυχασμού.
ΛΜΓ: Η «Άλκηστις» έκανε πρεμιέρα στο ανοιχτό θέατρο Βεΐκου σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μαντέλη και από Σεπτέμβρη θα συνεχίσουμε με μερικές ακόμη παραστάσεις σε διάφορα θέατρα της Αττικής. Θα επιδιώξουμε να ανεβάσουμε και την Αγνοδίκη, όπως και όλα όσα έργα μας, ακολουθήσουν. Τώρα σε σχέση με το πώς νιώθουμε, προσωπικά θα έλεγα ότι είναι ένας διαρκής αγώνας που δεν αφήνει περιθώρεια εφησυχασμού.
Όλη αυτή η πρόσφατη αλλά ταυτόχρονα σοβαρή πορεία των δύο θεατρικών σας έργων, σας ανοίγει δρόμο προς κάποια κατεύθυνση που θα θέλετε να ακολουθήσετε στο μέλλον εκτός της θεατρικής γραφής;
ΛΜΓ: Όσον αφορά τη συνεργασία μας είμαστε αφοσιωμένοι στη θεατρική γραφή. Σε ατομικό επίπεδο ο καθένας μας ακολουθεί τον δικό του ξεχωριστό δρόμο.
ΔΒ: Ο καθένας μας στην προσωπική συγγραφική του δημιουργία ακολουθεί τις εμπνεύσεις του και συνεχίζει τη δυναμική του πορεία απρόσκοπτα. Κλείνοντας να τονίσω πως η συνεργασία μας βασίζεται σε υγιείς βάσεις γι’ αυτό και το αποτέλεσμα είναι καλό και μας χαροποιεί δίνοντας μας την ώθηση να συνεχίσουμε.
Τι ετοιμάζετε τώρα;
ΛΜΓ: Το επόμενο μας έργο πρόκειται να είναι τραγωδία. Είναι ένα ακόμα στοίχημα που έχουμε βάλει με τους εαυτούς μας.
ΔΒ: Έχουμε βρει το θέμα, όμως είναι πρώιμο να αποκαλύψουμε ακόμη κάτι σχετικό. Πάντως, βρισκόμαστε στο στάδιο οργάνωσης της μυθοπλασίας. Σύντομα θα ξεκινήσουμε πάλι δουλειά.
Σας ευχαριστώ για την όμορφη επικοινωνία μας.
ΛΜΓ – ΔΒ: Εμείς…
https://www.greekradiofl.com/%ce%b1%ce%b3%ce%bd%ce%bf%ce.../
ΥΠΑΤΙΑ
(απόσπασμα από μεταπτυχιακή-διπλωματική εργασία με τίτλο: «Εκπαιδευτική αξιοποίηση στο μυθιστόρημα Υπατία του Δημ.Βαρβαρήγου). Ξανθίππη Μπαλλή Καθηγήτρια Β/θμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκη. Ευχαριστώ για την αφοσίωση και τη συνοδοιπορία.
-Είναι αληθινό γεγονός ότι η ιστορία της χώρας μας γράφτηκε, γράφεται και στο μέλλον θα γράφεται από τους ιστορικούς, αλλά ο πολύς κόσμος, δηλαδή το ευρύ κοινό, συχνά δεν μπορεί εύκολα να τη μάθει και να την κατανοήσει από τις πραγματείες των ιστορικών, όπου καταγράφονται γεγονότα, χρονολογίες κ.ά. Εδώ ακριβώς παίζει σημαντικότατο ρόλο η λογοτεχνία, η οποία δίνει το ιστορικό γεγονός σε μια μυθιστοριοποιημένη μορφή, με την οποία έντυσαν τα παρελθόντα γεγονότα ικανοί λογοτέχνες .
Από τη θέση αυτή αντιλαμβανόμαστε ότι το ιστορικό μυθιστόρημα διευκολύνει την πρόσβαση των αναγνωστών του στην ιστορία. Συνεπώς δεν τέρπει απλώς, αλλά διδάσκει τους αναγνώστες του. Έτσι και στο μυθιστόρημα «Υπατία» του Δ. Βαρβαρήγου σημαντική αξία έχει ο διδακτικός ρόλος του. Βέβαια, η διδακτική λειτουργία ενός διδακτικού μυθιστορήματος προϋποθέτει και την ύπαρξη της ιστορικής αλήθειας, η οποία βέβαια προϋπάρχει ανεξάρτητα από τις καταγραφές της ιστορίας. Στην πραγματικότητα το κάθε ιστορικό μυθιστόρημα, όπως και εδώ το μυθιστόρημα Υπατία, εκτός από ορισμένες πληροφορίες που μας παρέχει για το παρελθόν, εκπαιδεύει και διαπαιδαγωγεί τους αποδέκτες του. Για παράδειγμα, ένα από τα σημαντικότερα μηνύματα που θέλει να μεταδώσει και πάνω σε αυτό να εκπαιδεύσει τις επόμενες γενιές είναι ότι η ανθρωπιά είναι ανώτερη από κάθε θρησκεία στην οποία όταν η πίστη έχει φανατισμό, δεν είναι δυνατόν να ενώσει τους ανθρώπους. Στο ίδιο μυθιστόρημα ο συγγραφέας φαίνεται να αξιολογεί τους παιδευτικούς σκοπούς που συνίστανται στην αλώβητη κληρονομιά του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, στην ανάδειξη της αρετολογίας του, στο σωστό προσδιορισμό του Χριστιανισμού ως πανανθρώπινης θρησκείας.
Ένα ιστορικό μυθιστόρημα είναι παιδευτικό μυθιστόρημα, ειδικότερα όταν τα γεγονότα εξελίσσονται με χρονολογική τάξη και τα πρόσωπα διαμορφώνονται σιγά-σιγά. Αυτή η μορφή γραμμικής χρονικότητας επιφέρει και τη γραμμική σχέση αιτίου και αιτιατού. Έτσι, η χρονική αυτή διάταξη συμβάλλει στη διδασκαλία των ιστορικών πληροφοριών. Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα Υπατία ο συγγραφέας ακολουθεί διαχρονική διάταξη ως προς τα πρόσωπα και τα γεγονότα, αρχίζοντας το μυθιστόρημα με το αίτιο δηλαδή τον ήρωα ο οποίος οδήγησε τα πράγματα στο θάνατο της ηρωίδας .
Ο διδακτικός στόχος στο ιστορικό μυθιστόρημα επιτυγχάνεται μέσα από τον τρόπο περιγραφής των γεγονότων, γεγονός που επιφέρει την καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στο συγγραφέα και στο αναγνωστικό κοινό. Η επικοινωνία αυτή βασίζεται στην δημιουργία εμπειριών από τον συγγραφέα, ώστε να προκαλέσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Για παράδειγμα, αναφερόμενος στην προσωπικότητα του ήρωα Ορέστη κάνει λόγο για στοιχεία του χαρακτήρα του και καταλήγει σε μια αποδεκτή παιδευτική εμπειρία: «Έξυπνος άνθρωπος ο Ορέστης, κατάφερνε με τον έντεχνο λόγο του να ξεφεύγει από τα δύσκολα, να παρασύρει και να σκορπίζει αισιοδοξία στο πλήθος. Το ίδιο κατάφερε και τώρα: τους έπεισε πως η νουθεσία δεν βγαίνει πάντα μέσα από την τιμωρία αλλά και από τη συγχώρεση …» . Πρόκειται για μια θετική εμπειρία, η οποία διαπαιδαγωγεί τον αναγνώστη προς το καλύτερο, καθώς διδάσκει ότι η τιμωρία δεν είναι πάντα το καλύτερο παιδαγωγικό μέτρο. Εξάλλου, ο καλός άρχοντας και ο ικανός ρήτορας θα πρέπει με το λόγο, που χαρακτηρίζει πεπαιδευμένο και ευφυή άνθρωπο, να κερδίζει τους πολίτες και όχι διά της βίας. Η βία είναι συνήθως γνώρισμα του τυράννου μονάρχη και όχι του σοφού άρχοντα . Η εμπειρία αυτή όπως και άλλες επιπρόσθετες που μεταδίδει ο συγγραφέας ενδυναμώνουν την πρωτοβουλία και δημιουργούν σκοπούς, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν και στο μέλλον ατομικά τον αναγνώστη να ξεπερνά τις δυσκολίες στην προσωπική και κοινωνική του ζωή. Συγκεκριμένα στην περίπτωση που ο αναγνώστης είναι μαθητής η παιδευτική σημασία και αξία της εμπειρίας έχει ακόμη μεγαλύτερη σπουδαιότητα.
Αν συνοψίσουμε όλες τις δραστηριότητες και εμπειρίες που πηγάζουν από το συγκεκριμένο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό περιβάλλον της εποχής, θα διαπιστώσουμε μια δυναμική αλληλεπίδραση από το παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον. Η επισήμανση αυτή καθιστά τη λογοτεχνία, και ειδικότερα το ιστορικό μυθιστόρημα ως μια διαδικασία ενεργής μάθησης που θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση μιας χώρας. Θα ήταν δυνατόν να θεωρήσουμε το ιστορικό μυθιστόρημα ως ένα τρόπο σκέψης που συνδέεται με τη μάθηση, αρκεί να θυμηθούμε τον ισχυρισμό του John Dewey ότι: «η σκέψη είναι μέθοδος της ευφυούς μάθησης» .
Από τα παραπάνω θεωρείται ότι είναι ηθική η ευθύνη του συγγραφέα για τις παιδευτικές εμπειρίες που ο ίδιος έχει να μεταδώσει στους αναγνώστες του με τη βοήθεια του διαλόγου και τη χρήση της γλώσσας ως μέσου επικοινωνίας. Σημαντικός επίσης, είναι ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει το ιστορικό μυθιστόρημα στη παιδεία μιας χώρας, καθώς αυτή αποτελεί κοινωνική διαδικασία.
(απόσπασμα από μεταπτυχιακή-διπλωματική εργασία με τίτλο: «Εκπαιδευτική αξιοποίηση στο μυθιστόρημα Υπατία του Δημ.Βαρβαρήγου).
Ξανθίππη Μπαλλή
Καθηγήτρια Β/θμιας ΕκπαίδευσηςΘεσσαλονίκη.
ΑΘΗΝΑ
Η πόλη των θεών, των ημίθεων, των ανθρώπων
Είναι γεγονός ότι οι χώροι και οι τόποι της πόλης των Αθηνών αποπνέουν μια διαφορετική ενεργειακή υφή, μέσα στη αστική λαίλαπα, είναι ο πυρήνας που τραβάει σαν μαγνήτης ανθρώπους με διαφορετικές ιδέες, απόψεις και κουλτούρες. Και με το δικό τους διαφορετικό ύφος προσπαθούν να αναδείξουν ή να αποδείξουν, πως οι ομορφιές της ζωής-οι στιγμές που χαρίζει ένας τόπος, είναι μοναδικές κι επαφίενται στην έμπνευση της αιωνιότητας που τους παρουσιάζει η ίδια η ιστορία της πόλης.
Από το 1960, που είχα έρθει από το χωριό μου στην Αθήνα, έστησα το πλανόδιο παγωτατζίδικο μου, επάνω στο τρίκυκλο ποδήλατο με ένα στρογγυλό ψυγείο και πωλούσα παγωτά, που εγώ ο ίδιος έφτιαχνα. Στεκόμουν στη γωνία Αποστόλου Παύλου και Διονυσίου Αρεοπαγίτου.
Κάθε απόγευμα, την ίδια πάντα ώρα, έβλεπα μιαν υπέργηρη κυρία, μία ευγενική φυσιογνωμία, να διασχίζει με βήμα αργό την Αρεοπαγίτου. Ήταν πράγματι μια ξεχωριστή φιγούρα προερχόμενη από το παρελθόν Αδύνατο πρόσωπο με λεπτά χαρακτηριστικά και τρόπους μιας άλλης ευγενούς καταγωγής. Το κεφάλι της κοσμούσε ψάθινο καπέλο με πλατύγυρο μπορ. Στο δεξί της χέρι κρατούσε επιδέξια ένα σκήπτρο με χρυσαφένια λαβή. Στα αδύνατα, σχεδόν αποστεωμένα δάχτυλά της φάνταζαν, μία φαρδιά βέρα κι ένα δαχτυλίδι με κατακόκκινη πέτρα. Κάθε τόσο σταματούσε και κοίταζε -με μάτια που έλαμπαν- ψηλά το βράχο της Ακρόπολης. Η όψη της μαρτυρούσε πως ο νους της ταξίδευε στο παρελθόν.
Κάθε που περνούσε από μπροστά μου διαγραφόταν στο πρόσωπο της η αχνάδα ενός χαμόγελου. Κι εγώ την χαιρετούσα με εμφανή συστολή, γιατί ήταν ένας διαφορετικός άνθρωπος και η παρουσία της μού γεννούσε σεβασμό.
Είχαν περάσει τέσσερα χρόνια και μια μέρα πήρα την απόφαση και την ρώτησα ποια είναι.
«Το πλέον δύσκολο είναι να μιλάει κάποιος για τον εαυτό του. Για την εικόνα του κάθε ανθρώπου μπορούν να μιλήσουν μόνον οι άλλοι. Όμως αυτό δεν έχει σημασία, αλλά πιο πολύ αυτός ο όμορφος τόπος. Άκουσε, αγαπητέ μου…»
«Διονύσης.»
«Άκουσε, αγαπητέ Διονύση. Οι θεοί φτιάξανε την Ελλάδα, οι ημίθεοι την Αθήνα και οι Άνθρωποι το Θησείο. Ναι, μη χαμογελάς, αυτή είναι η αλήθεια. Η Αθήνα είναι μια αθάνατη πόλη. Οι αιώνες δεν μπόρεσαν να σβήσουν ούτε μια στιγμή από την σπουδαία και ένδοξη ιστορία της. Μάλιστα θα πρόσθετα, πως το αντίθετο συμβαίνει. Φόρτωσε στα χρόνια την ιστορία της και τα άφησε να την κουβαλούν ως τα σήμερα και ως το μέλλον.
»Η σχέση μου με το παρελθόν είναι μια αέναη ζωντανή αίσθηση. Ο αέρας που αποπνέει ο χώρος, δεν ξέρω αν το νιώθουν κι άλλοι άνθρωποι, έχει μια μαγεία προερχόμενη από μακρινούς αιώνες
»Όλα τα σημεία της μοιάζουν σαν το κορμί μιας καλλονής που τραβάει το βλέμμα. Η αρχαία αγορά με τους σοφούς φιλόσοφους. Ο Ναός του Ηφαίστου, ο χώρος που έζησε κι έδρασε ο περίφημος αρχιτέκτονας Ικτίνος. Ο Κίμωνας. Ο μυθικός βασιλιάς της Αθήνας, Θησέας.
»Εδώ που χτυπούσε και πάντα θα χτυπάει η καρδιά της πόλης των Αθηνών. Ο λόφος των Νυμφών. Ο λόφος Φιλοπάππου. Ο βράχος που λέγεται πως φυλακίστηκε ο Σωκράτης.
»Είμαι η Μαρία Ρόζα. Γεννήθηκα στη Φλωρεντία. Κλέφτηκα με τον άντρα μου και ήρθαμε στην Ελλάδα. Εριγόνης 11 το σπίτι μου. Γειτονιά με τα φτωχικά σπίτια και ζεστούς ανθρώπους, πλημμυρισμένο στο άρωμα της ζεστής καραμέλας γάλακτος που διαχεόταν στον αέρα από το εργοστάσιο Παυλίδη και μέλωνε τα σωθικά μας.
»Από την πρώτη στιγμή που πάτησα αυτό το άγιο, το ένδοξο χώμα, ένιωσα οικείο και μοναδικά δικό μου, αυτόν τον τόπο. Άφησα πίσω μου πλούσια ζωή, μέρες φεγγερές, θάλασσα, ουρανό, φεγγάρι. Μα ετούτη η φυγή, καθόλου δεν έμοιασε με δοκιμασία. Αντίθετα, έμοιασε σαν να είναι ο γυρισμός στη γη που, σε άλλη ζωή μου, είχα εγκαταλείψει. Σαν να ξαναπατούσε γνώριμο χώμα που είχε βαθιά η ψυχή μου στα σπλάχνα της αφομοιωμένο.
»Όλα έμοιαζαν γνώριμα. Οι σιδερένιοι εξώστες, στα δίπατα νεοκλασικά σπίτια, ριγμένοι στο κενό, στέκονταν αγέρωχοι στη μοναξιά τους. Το αγιόκλημα που σκαρφάλωνε σκορπώντας τις απαλές ευωδίες του. Οι μικρές παράγκες από σαθρές τάβλες και σκουριασμένες λαμαρίνες· σαν έρημες ψυχές, προσπαθούσαν να σταθούν αλώβητες στους χειμώνες για να προστατέψουνε αγωνίες ανθρώπινες. Κι όλος αυτός ο σαρκασμός της φτωχογειτονιάς που ήταν φυτρωμένος σαν έμβρυο στα σπλάχνα ενός αρχαίου κόσμου, καμία δυσφορία δεν μου έφεραν. Ούτε στιγμή δεν πάσχισα να συνταιριαστώ με το χώρο. Όπου κι αν κοίταζα, έβλεπα γνώριμες εικόνες. Δεν ήμουν ξένη στη νέα γειτονιά και δεν αμφέβαλα ούτε στιγμή, πως επιτέλους βρισκόμουν στο σωστό τόπο.
»Σε κανένα κενό δεν βάθαινε η σκέψη μου. Βρισκόμουν στην Αθήνα. Κι όταν κάποιος βρίσκεται σε αυτή την πόλη, κανένα παράπονο δεν περισσεύει να ξεστομίσει παρά μόνο ευγνωμοσύνη. Γιατί βρίσκεται και ζει στην πιο ξακουστή πόλη με την αρχέγονη ιστορία αιώνων. Έτσι ένιωσα κι ακόμη νιώθω να ζυμώνεται η ψυχή μου, η καρδιά μου, το πνεύμα μου, το σώμα μου, στ’ αρχέτυπο καλούπι της με την οπτή γη, το καθάριο νερό, το λαμπρό φως και τον αέρα της.
»Εδώ, σε αυτά τα βήματα που διανύω ακόμη μεγάλωσα τα παιδιά μου. Το υπέροχο Θησείο, το προάστιο των περιπάτων στο παρελθόν, της ιστορίας, των θεών, των ημίθεων, των φιλοσόφων, των Ανθρώπων.
»Η Αθήνα είναι η πόλη μιας ονειρικής χώρας. Είναι η βίβλος των ημίθεων, των σπουδαίων φιλοσόφων που η γνώση τους τής χάρισαν αναλλοίωτη αίγλη και ιστορία παγκόσμια. Και οι θεοί, απλόχερα χάρισαν, μόνο στον Αττικό ουρανό, ετούτο το ουράνιο φως που δεν υπάρχει πουθενά αλλού σε όλη την πλάση.
»Τελειώνουν οι μέρες μου, μα ζωντανεύω σύγκορμη όταν περνοδιαβαίνω μέσα στους δρόμους του μαγευτικού Θησείου, που για εμένα είναι ολόκληρη η Αθήνα. Αισθάνομαι ότι είναι ένα ζωντανό κομμάτι του οργανισμού μου που κυλάει στις φλέβες μου.
Δημήτρης Βαρβαρήγος
SPEAK FREELY
Speak Freely (Μίλα Ελεύθερα)…. για ότι σ’ απασχολεί γύρω σου;….
Η αδιαφορία του κόσμου και ο φόβος που έχει κυριεύσει τους ανθρώπους. Κλεισμένος ο καθένας μας στον δικό του προσωπικό μικρόκοσμο. Ξεσπούν πόλεμοι και δεν ιδρώνει το αυτί μας. Μεγάλη συμφορά για την ανθρωπότητα, η έλλειψη ανθρωπιάς.Speak Freely …. για ότι είσαι υπερήφανος που συμβαίνει γύρω σου…
Που υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι γεννημένοι ευγενείς και δοτικοί και με τις πράξεις τους σώνουν τους υπόλοιπους κι επιβεβαιώνουν τη ρήση.» Ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι»….Speak Freely …. για ότι εσύ θέλεις να αλλάξεις μέσα από τον εαυτό σου…
Νομίζω ότι αν έπρεπε να αλλάξω κάτι θα έκανα πάλι τα ίδια λάθη. Οπότε δεν μπαίνω στη διαδικασία.. Άλλωστε δεν θέλω να προβληματίσω και να απογοητεύσω αυτούς που με αγαπούν όπως είμαι…
SPEAK FREELY
Δημήτρης Βαρβαρήγος: ”Το γράψιμο, η ζωή μου όλη…”
Η αδιαφορία του κόσμου και ο φόβος που έχει κυριεύσει τους ανθρώπους. Κλεισμένος ο καθένας μας στον δικό του προσωπικό μικρόκοσμο. Ξεσπούν πόλεμοι και δεν ιδρώνει το αυτί μας. Μεγάλη συμφορά για την ανθρωπότητα, η έλλειψη ανθρωπιάς.Speak Freely …. για ότι είσαι υπερήφανος που συμβαίνει γύρω σου…
Που υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι γεννημένοι ευγενείς και δοτικοί και με τις πράξεις τους σώνουν τους υπόλοιπους κι επιβεβαιώνουν τη ρήση.» Ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι»….Speak Freely …. για ότι εσύ θέλεις να αλλάξεις μέσα από τον εαυτό σου…
Νομίζω ότι αν έπρεπε να αλλάξω κάτι θα έκανα πάλι τα ίδια λάθη. Οπότε δεν μπαίνω στη διαδικασία.. Άλλωστε δεν θέλω να προβληματίσω και να απογοητεύσω αυτούς που με αγαπούν όπως είμαι…
Speak Freely….. για τον καλύτερο και χειρότερο εαυτό σου;…
Δεν θέλω να περιαυτολογήσω. Άλλοι πρέπει να μιλήσουν για μένα, αλλά δεν βλέπω άνθρωπο στον ορίζοντα. Οπότε η σιωπή είναι χρυσός.Speak Freely….. για την επαγγελματική ιδιότητα σου ….
Το γράψιμο, η ζωή μου όλη. Νομίζω αυτό τα λέει όλα.Speak Freely….. για τα επόμενα σχέδια σου;….
Θα γελάσω μαζί με το θεό. Η ζωή είναι τόσο ανατρεπτική που δεν χρειάζεται τίποτα άλλο από το να ζούμε τη στιγμή.
Δεν θέλω να περιαυτολογήσω. Άλλοι πρέπει να μιλήσουν για μένα, αλλά δεν βλέπω άνθρωπο στον ορίζοντα. Οπότε η σιωπή είναι χρυσός.Speak Freely….. για την επαγγελματική ιδιότητα σου ….
Το γράψιμο, η ζωή μου όλη. Νομίζω αυτό τα λέει όλα.Speak Freely….. για τα επόμενα σχέδια σου;….
Θα γελάσω μαζί με το θεό. Η ζωή είναι τόσο ανατρεπτική που δεν χρειάζεται τίποτα άλλο από το να ζούμε τη στιγμή.
Speak Freely… αν είχα χρήματα…
Θα τα μοίραζα σε όσους τα είχαν ανάγκη. Αφού κι αυτοί που τα έχουν και τα κρατάνε, το ίδιο τάλαντο θα πληρώσουν. Γυμνοί ερχόμαστε, γυμνοί φεύγουμε.
Θα τα μοίραζα σε όσους τα είχαν ανάγκη. Αφού κι αυτοί που τα έχουν και τα κρατάνε, το ίδιο τάλαντο θα πληρώσουν. Γυμνοί ερχόμαστε, γυμνοί φεύγουμε.
Πέμπτη 13 Ιουνίου 2024
GREEK NEWS and RADIO FLORIDA
Ευχαριστούμε πολύ το greek news and radio florida, τον παραγωγό της εκπομπής κύριο Ιωάννη Μητσάκο για την όμορφη επικοινωνία μας. Επίσης ευχαριστούμε την διευθύντρια του σταθμού κυρία Ιωάννα Λαζάρου για τη φιλοξενία και το αμέριστο ενδιαφέρον να ακούγονται φωνές ελλήνων δημιουργών εκτός ελληνικών συνόρων.
Συνέντευξη με Προσωπικότητες, σήμερα στις 12:00μμ EST , με τον Ιωάννη Μητσάκο. Kαλεσμένοι οι συγγραφείς κ. Μαρια Γκολγκάκη, και κ. Δημήτρης Βαρβαρήγος. Στο πρώτο μισό μιλάμε με τον κ. Βαρβαρήγο για- την πορεία του στην λογοτεχνία, και στο δεύτερο μισό και οι δύο καταξιωμένοι συγγραφείς μας μιλάνε για το έργο τους "Άλκηστις".
Μόνο στο Greek News and Radio FL
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)